Powracająca fala (Bolesław Prus)

Utwór „ Powracająca fala ” przedstawia rozwój przemysłu włókienniczego w Królestwie Kongresowym przy udziale kapitału zagranicznego, z zasady niemieckiego. Miejsce akcji nie zostało starannie określone, ale można śmiało przypuszczać, iż są to okolice Łodzi, gdzie rozwijała się ta gałąź przemysłu.

Pastor Marcin Böhme i fabrykant Gotlieb Adler przyjaźnili się jeszcze w czasach szkolnych. Po ukończeniu szkoły Adler rozpoczął pracę w fabryce jako robotnik. Szczególnie ekspresowo zorientował się, że pragnie zdobyć ogromny posiadajątek, by móc wydawać pieniądze na zabawy i hulanki. Żył nadzwyczaj oszczędnie i zajmował się lichwą. Kiedy zarobił wystarczającą sumę, z Prus przeniósł się do Polski, gdzie założył własną fabrykę włókienniczą i gdzie spotkał niewidzianego od wielu lat Böhmego.

Adler miał talent do pomnażania pieniędzy i dość błyskawicznie stał się bogaczem. Ożenił się i miał syna Ferdynanda. Jednak krótko po urodzeniu dziecka żona Adlera zmarła, a ten postanowił synowi wynagrodzić stratę matki. I odtąd spełniał absolutnie wszystkie kaprysy syna, który dorastał i miał coraz większe zapotrzebowania. Ferdynand nie miał ochoty ani uczyć się, ani pracować. Uwielbiał za to rozrywkowe życie, kobiety, alkohol, gry w karty. Jeżdżąc po Europie, wydał w ciągu kilku lat ogromną sumę pieniędzy ojca...