Wprowadzenie do analizy składniowej na przykładzie wypowiedzeń reportażowych (Uniwersytet Jana Kochanowskiego)

Centrum zainteresowań niniejszej monografii stanowi analiza składniowa wypowiedzeń reportażowych. Wypowiedzi zostały wybrane z dziesięciu książek reportażowych wyszczególnionych Nagrodą im. Beaty Pawlak w latach 2009-2017.

Są to (w porządku chronologicznym): Oko świata. Od Konstantynopola do Stambułu Maxa Cegielskiego (Warszawa 2009), Czwarty pożar Teheranu producent Kęskrawca (Warszawa 2010), Zabójca z miasta moreli. Reportaże z Turcji Witolda Szabłowskiego (Wołowiec 2010), Krasnojarsk zero Bartosza Jastrzębskiego i Jędrzeja Morawieckiego (Warszawa 2012), Abchazja Wojciecha Góreckiego (Wołowiec 2013), Dom nad rzeką Loes Mateusza Janiszewskiego (Wołowiec 2014), Dryland Konrada Piskały (Warszawa 2014), obszerny przypływ Jarosława Mikołajewskiego (Warszawa 2015), Ziarno i krew.

Podróż śladami bliskowschodnich chrześcijan Dariusza Rosiaka (Wołowiec 2015), Dybuk. Opowieść o nieważności świata Krzysztofa Kopczyńskiego i Anny Sajewicz (Warszawa 2017). Niniejsza publikacja stanowi oryginalną propozycję dla wielu zróżnicowanych grup odbiorców – badaczy języka i stylu reportażowego (językoznawców), zawodowych praktyków (reportażystów, publicystów), uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego na poziomach B2 i C1, studentów filologii polskiej, dziennikarstwa i komunikacji społecznej, nauczycieli i lektorów języka polskiego.

Wynika to z kilku względów. Po pierwsze, monografia ta stanowi zbiór analiz składniowych, który nie mieści przykładów zaczerpniętych z innych podręczników czy dużo starszych tekstów. Prezentowane wypowiedzenia nie są preparowane ani adaptowane, lecz oryginalne, wyekscerpowane z najnowszych polskich reportaży książkowych.

Po drugie, zaznajamia z praktyką prowadzenia badań naukowych młodych badaczy (studentów i doktorantów), którzy rozpoczynają składniowo-stylistyczne badania najróżniejszego typu tekstów. Po trzecie, uwzględnia perspektywę glottodydaktyczną.

Wybrane exempla wypowiedzeń reportażowych posiadają zróżnicowany poziom trudności, który wzrasta z każdym kolejnym przykładem autorstwa danego reportażysty. Nie powinny one stanowić problemu dla osób posługujących się polszczyzną na poziomie B2 czy C1.

Po czwarte, pozycja ta obok przykładów posiada rozwiązania, można więc ją traktować jako zbiór zadań do analizy składniowej dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, jak ponadto nauczycieli.