Powstanie i rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce przypadają na okres XIX i początki XX wieku. Rozwój pedagogiki specjalnej jako dyscypliny naukowej przypada natomiast na okres dwudziestolecia międzywojennego i ściśle wiąże się z działaniami podejmowanymi na tym polu przez Marię Grzegorzewską i jej współpracowników. Prezentowany tom, zawierający wybrane materiały źródłowe, stanowi uzupełnienie istniejących opracowań dotyczących historii szkolnictwa i pedagogiki specjalnej w Polsce. Zamieszczone w nim teksty są przypomnieniem dawnych koncepcji w zakresie teorii kształcenia specjalnego, a także zobrazowaniem działań podejmowanych poprzez ówczesne środowiska pedagogów na rzecz rozwoju szkolnictwa i pedagogiki specjalnej. Są one uzupełnieniem i pogłębieniem wiedzy o sytuacji, potrzebach, problemach i osiągnięciach w tej dziedzinie, dzięki temu realne jest szersze spojrzenie na dzieje i rozwój tego sektora szkolnictwa. Skategoryzowane tu trzydzieści cztery teksty źródłowe ułożono w sposób chronologiczno – problemowy i podzielono na dwie części. Pierwsza część publikacji posiada materiały opisujące szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich w XIX wieku, zaś druga prezentuje osiągnięcia szkolnictwa specjalnego i pedagogiki specjalnej jako nauki w dwudziestoleciu międzywojennym. Dokonując wyboru tekstów źródłowych kierowano się chęcią ukazania osiągnięć teoretycznych i ergonomicznych rozmaitych ośrodków kształcenia specjalnego w Polsce. Wybrane teksty źródłowe skierowane są do studentów, najczęściej kierunków pedagogicznych i wszelkich zainteresowanych dziejami szkolnictwa specjalnego w Polsce.