Książka posiada charakterystykę monografii naukowych i podręczników wydanych poprzez lubiane w latach 80. XX wieku wydawnictwa, dokonaną z perspektywy recenzenta. Będąc przeglądem głównych paradygmatów naukowych standardowych dla powojennego okresu rozwoju polskiej psychologii, jest zarazem dokumentem historii nauki polskiej tamtych czasów.
Autor nawiązuje w niej do bardzo dynamicznego okresu rozwoju psychologii i nauk pokrewnych, gdyż był to czas bardzo znamienny nie tylko dla polskiej psychologii naukowej (był początkiem dominowania nowego paradygmatu psychologii poznawczej i był związany ze zmianą pokoleniową wykładowców na polskich uniwersytetach).
Książka składa się z czterech rozdziałów – uwzględniających zróżnicowane paradygmaty, jakie funkcjonowały wówczas w środowisku naukowym i dydaktycznym uczelni wyższych: I. Paradygmat „Mistrza" – prezentujący sylwetki niektórych ówczesnych uczonych; II.
Paradygmaty dydaktyczne – uwzględniają ce dorobek teoretyczny i wydawniczy podręczników akademickich i monografii naukowych; III. Paradygmaty nauk pokrewnych psychologii – obejmujące wydawnictwa naukowe z dziedziny filozofii, socjologii, pedagogiki, medycyny, które wchodziły w zakres kształcenia psychologów i współpracy w ramach psychologii stosowanej; IV.
Paradygmaty interdyscyplinarne – demonstrujące monografie z dziedziny filozofii, pedagogiki, socjologii, medycyny, ergonomii itp., w których psychologowie są współautorami. Adresatami publikacji są z reguły psychologowie akademiccy i studenci tego kierunku, ale także innych dyscyplin naukowych, jak np.: pedagogika, socjologia, filozofia, medycyna.