Polska jako junior partner? szkice o polskiej polityce od elekcji stanisława augusta do upadku prl

skategoryzowane w niniejszym tomie szkice o polskiej polityce z ostatnich dwóch i pół wieku łączy myśl, na którą bodajże jako pierwszy zwrócił uwagę Niccolo Machiavelli, iż istnieją dwa światy: świat osobistej moralności jednostek i świat politycznej organizacji, oparte na funkcjonowaniu dwóch przeróżnych kodeksów etycznych.

Myśl o istnieniu dwóch rodzajów etyki rozwinął Max Weber. Jego zdaniem polityk powinien kierować się etyką odpowiedzialności, a nie etyką przekonań. Myśl Machiavellego i Webera o istnieniu dwóch etyk uświadamia nam, że według innych kryteriów powinniśmy oceniać zachowania Polaka w roli obywatela, żołnierza, naczelnego wodza i polityka, co wyjątkowo ważne jest w odniesieniu do Polski popadającej od początku XVIII wieku w zależność od Rosji.

W niniejszym tomie staram się przybliżyć najważniejsze momenty z dziejów Polski, począwszy od XVIII wieku, kryteria ich oceny czerpiąc z zasad etyki odpowiedzialności, które powinny były także przyświecać protagonistom opisywanych wydarzeń.

Są to sprawy szczególnie dyskusyjne, a mój pogląd na nie może mieć charakter solidnie subiektywny. Wątpię bowiem, aby istniała jakaś obiektywna wersja historii, poza ustaleniami co do zaistnienia (albo nie) jakichś faktów.

Historia to z zasady kwestia narzucanej nam narracji. Nie mając wystarczającej siły, by tego dokonać, mogę jedynie swoje stanowisko poddać pod rozwagę czytelnika. Ostatecznie to do niego należy osąd.

Lech Mażewski – dr hab., historyk prawa, politolog, publicysta historyczny. Autor m.in. Książek Powstańczy szantaż (2001, 2004) oraz Oblany egzamin z polityki. O narodzinach, istnieniu i upadku państwa polskiego w latach 1806–1874 (2016).