Bezpieczeństwo konsumentów. ochrona i edukacja konsumencka

Mirosława Janoś-Kresło użytkowana wcześniej zasada "Niech kupujący się strzeże" (łac. Caveat emptor) ustępuje miejsca innej zasadzie - "Niech sprzedający się strzeże" (łac. Caveat venditor).

Ochrona i edukacja konsumentów to problematyka, która współcześnie jest uważana za istotnie istotną, nie tylko nie traci na znaczeniu, a wprost przeciwnie - zyskuje. Zmieniające się warunki rynkowe formujeją konsumentom, z jednej strony, coraz obszerniejsze możliwości wyboru towarów i usług, coraz lepiej odpowiadających ich oczekiwaniom, lecz z drugiej nie oznacza to, iż konsument może czuć się w pełni bezpieczny, że jego interesy nie są zagrożone.

Z naruszeniem interesów konsumentów mamy do czynienia nie tylko wtedy, kiedy towar czy usługa nie spełnia określonych parametrów, atrybuty jej przypisanych, jest niezgodna z umową, lecz także wówczas, gdy stosowane praktyki producentów i handlowców wprowadzają nabywców w błąd, są niesprawiedliwe i nieetyczne.

Konsument bowiem - ze względu na skalę i tempo zmian ekonomicznych i technicznych, będących efektem postępu cywilizacyjnego - nie posiadając stosownej wiedzy czy doświadczenia, nie za każdym razem jest przygotowany do roli nabywcy.

Mimoobecnie obserwuje się wzrost świadomości konsumenckiej i często konsument jest lepiej zaznajomiony ze swoją rolą, to nadal pozostaje najsłabszym podmiotem rynku. Zakres ochrony konsumenta jest obszerny, jest to bowiem sposób na zapewnienie mu bezpieczeństwa.

Odnosi się do ochrony przed nadużyciami ze strony sprzedawców, handlowców i producentów, ich nieuczciwymi czy nieetycznymi praktykami. Jednak ochrona konsumentów to także działania o charakterze informacyjno-edukacyjnym, mające wyposażyć nabywcę w wiedzę, która pozwoli mu na udoskonaloną orientację w otaczającej go rzeczywistości, by dokonywane poprzez niego wybory były świadome i odpowiedzialne.

Niniejsza monografia jest zbiorem opracowań, których Autorami są przedstawiciele wiodących ośrodków akademickich. Prezentowane teksty odnoszą się do wybranych, ważnych dla współczesnego polskiego konsumenta zagadnień dotyczących bezpieczeństwa konsumentów rozważanych w kontekście ochrony i edukacji.

Odniesiono się do następujących zagadnień: greenwashingu, cen, opakowań, rynku mieszkaniowego, kategoryzacji hoteli, reklamy, ekonomii współdzielenia, budowania świadomości konsumenckiej, edukacji klienta w kancelariach prawnych.

Redaktor naukowy niniejszej publikacji nad wyraz dziękuje Autorom za przedstawienie inspirujących wyników badań i namawia Czytelników do zapoznania się z zawartością monografii. Zmieniają się typy zagrożeń, ich zakres i skala, ale zjawisko pozostaje.

Należy mieć nadzieję, iż lektura tekstów nie tylko wzbogaci wiedzę na temat omawianych zagadnień, ale też będzie stanowiła inspirację do dalszych badań dotyczących problematyki ochrony i edukacji konsumentów.

Autorzy, a także Katedra Badań Zachowań Konsumentów w Instytucie Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie proszą o kontakt wszystkie osoby zainteresowane kontynuowaniem dyskusji nad problematyką podjętą w monografii.