Przygoda stasia (Bolesław Prus)

Akcja powieści „ Przygoda Stasia ” rozgrywa się na polskiej wsi w drugiej połowie XIX wieku. Kilkumiesięczny Staś jest synem kowala Józefa i jego żony Małgorzaty. W wyniku bójki w karczmie Józef popadł w konflikt z miejscowym organistą. Konflikt ten ciągnie się już długi czas.

Kiedy organista zwraca się do kowala z prośbą o pożyczkę na zakup gruntu, żona Józefa, Małgorzata bardzo się temu sprzeciwia. Chce także namówić swego ojca, bogatego młynarza, żeby także nie udzielał pożyczki organiście. Udaje się w tym celu z dzieckiem do odległego młyna. W drodze, zmęczona ciągnięciem dziecięcego wózka, rozpoczyna opadać z sił. Widząc jadący wolniutko nieznaczny powozik, podczepia dyszel wózka do niego. Po chwili powozik gwałtownie przyspiesza i na oczach zrozpaczonej matki uwozi jej dziecko. Chwilę później, przypadkiem, pojawia się w swoim powozie organista. Chce pomóc kowalowej w poszukiwaniach synka...