Teokracja papieska 1073-1378 (Adam Wielomski)

Pontyfikat Grzegorza VII, którego rozpoczęcie wyznacza zarazem początek okresu omawianego poprzez prof. Adama Wielomskiego, zaczyna czas największych osiągnięć myśli ludzkiej w dziedzinie rozumienia, definiowania i budowy porządku teokracji chrześcijańskiej.

Koniec tego okresu to Schizma Zachodnia roku 1378, która była w części politycznym konsekwencją kryzysu myśli scholastycznej wywołanego przez pojawienie się naturalistycznych i antyreligijnych interpretacji Arystotelesa w XIV stuleciu (Marsyliusz z Padwy, Wilhelm z Ockham).

Od tego momentu myśl związana z papiestwem początkuje odchodzić od głównego nurtu, który - wyzwolony z więzów wiary poprzez swoiste wykluczenie ze wspólnoty popłynie własnym, coraz bardziej wartkim, i równocześnie świeckim, korytem, aż do otwartego oświeceniowego, nowożytnego buntu rewolucyjnego.

Zapowiedź zwycięstwa laickiej cywilizacji pojawia się już w pierwszej połowie XIV wieku, gdy obserwujemy szeroki Rzymu z Filipem IV pięknym i cesarzem Ludwikiem IV Bawarskim.