WYBRANE ASPEKTY JAKOŚCI ŻYCIA KOBIET W STARSZYM WIEKU (PO 60. ROKU ŻYCIA)

Zmiany w strukturze demograficznej społeczeństw obserwowane są wszędzie tam, gdzie odsetek osób powyżej 65. Roku życia pokaźnie wzrasta. Wraz z wydłużaniem się trwania życia atrakcyjnym zagadnieniem staje się zachowanie adekwatnej jego jakości, wydajności użytecznej, a tym samym niezależności i zadowolenia z niego.

Celem niniejszej publikacji było przedstawienie przeprowadzonych badań, dotyczących czynników wpływających na jakość życia kobiet w okresie późnej dorosłości (jakość życia oceniana w czterech domenach – somatycznej, psychologicznej, społecznej i środowiskowej) oraz określenie zależności pomiędzy jakością życia a sprawnością funkcjonalną.

Oprócz tego skupiono się także na zbadaniu i zaprezentowaniu postaw zróżnicowanych grup wiekowych względem grupy osób 60+. W badaniach posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystując kwestionariusze: WHOQol-bref (ocena jakości życia), Ambivalent Ageism Scale (ocena ambiwalentnego podejścia do wieku) oraz skrócony kwestionariusz postaw wobec starości, oparty o „Skalę Postaw Wobec Starości", a także test skojarzeń i test otwartych skojarzeń.

Do oceny poziomu skuteczności użytecznej posłużono się próbami efektywnościowymi, składającymi się na Senior Fitness Test (ocena wydajności funkcjonalnej w wybranych obszarach). Łącznie przebadano 2681 kobiet i panów, w tym 1191 kobiet w wieku powyżej 60.

roku życia. W ocenie efektywności poręcznej badane kobiety uzyskały wyniki poniżej przeciętnych, bardzo w próbach oceniających gibkość dolnej części ciała (próba CSRT), a także gibkość górnej części ciała (próba BST).

Pozostałe wyniki prób skutecznościowych (AC, 30SCS, TUG i 2MWT) mieściły się w normach przypisanych do wieku badanych albo były nieco powyżej. Wśród czynników pasujących ze efektywnością praktyczną wyrózniono: wiek, wykształcenie, sytuację materialną i stan cywilny.

Uczestniczki badania oceniały jakość swojego życia i stan zdrowia głów-nie jako korzystny przeciętny. Wyniki samooceny jakości życia (mediana; uwzględniając aspekty całościowej oceny jakości życia, samooceny stanu zdrowia i oceny w czterech domenach) były równe 91 na 130 realnych punktów.

Stwierdzono dodatnie korelacje między wybranymi próbami SFT a jakością życia. Analizując postawy względem osób starszych wykazano, że osoby z grupy wiekowej 15-19 lat oraz 20-24 lata prezentowały bardziej przyjazne postawy względem osób 60+.

w przypadku podskali wrogości badani w wieku 15-19 lat uzyskiwali istotnie wyższe wyniki niż pozostałe grupy wiekowe. Analiza uzyskanych informacji dała obraz pokaźnego nasilenia negatywnych postaw wobec osób star-szych.

W pracy zaprezentowano graficzne siatki centylowe, opracowane dla sześciu prób sprawnościowych składających się na Senior Fitness Test. Przedstawione graficzne zmiany w sprawności poręcznej dedykowane są populacji pań powyżej 60.

roku życia w Polsce. Na podstawie wyników badań, a także własnych doświadczeń z zakresu działania na rzecz aktywizacji osób dojrzałych sformułowano rekomendacje. Wdrożenie ich może pomóc zmienić postrzeganie osób w okresie późnej dorosłości, a także zapewnić tej grupie wiekowej optymalne warunki do aktywnego starzenia się.