W kręgu prasy dawnej i współczesnej. Wybrane problemy (1)

Monografia koncentruje się wokół wybranych problemów z zakresu prasy dawnej i współczesnej. Z uwagi na to niniejszy tom podzielono na dwie znaczące części, poprzedzone artykułem profesora Wiesława Pusza demonstrującego aktualną sytuację w badaniach literaturoznawczych polskiego oświecenia.

W części pierwszej – poświęconej tzw. Prasie dawnej – pomieszczono rozprawy historycznoprasowe oraz historycznoliterackie, których tematyka obejmuje wielorakie aspekty periodyków krajowych i zagranicznych z XVIII i XIX wieku.

W artykułach tych zaprezentowano rozpoznane obszary spraw budzących dotąd stosunkowo drobne zainteresowanie badaczy i takie, które dotychczas z najróżniejszych względów pomijano. Obszerna jest przy tym, objęta naukową refleksją, „geografia prasowa".

W tomie pojawiają się bowiem rozważania na temat prasy litewskiej autorstwa Reginy Jakubėnas i Anny Szmuc, prasy Królestwa Polskiego w artykule Tomasza Jędrzejewskiego, prasy rosyjskiej w refleksji badawczej Anny Kupiszewskiej, prasy galicyjskiej w rozprawach Mikołaja Głosa i Kingi Matuszko i prasy bukowińskiej w rozważaniach Julii Popowicz, Tarasa Griniwskowa i Romana Pazjuka.

Część druga monografii koncentruje się na problemach prasy XX i XXI wieku. Intensywny rozwój mediów w tym czasie sprawił, iż prasa stała się jednym z wielu źródeł danych, a co za tym idzie, zaczęła diametralnie zmieniać swoje oblicze i mierzyć się z odmiennymi niż tzw.

prasa dawna problemami. Idealnie pokazuje to otwierający drugą część tomu artykuł autorstwa Jakuba Czopka pt. Sztuczna inteligencja w redakcji – o zmianach technicznych w dziennikarstwie. Nie mniej niebanalne kwestie pojawiają się również w pozostałych artykułach obcojęzycznych skupiających się na różnorakich kwestiach dotyczących prasy współczesnej.

Autorzy związani z Czerniowieckim Uniwersytetem Narodowym im. Jurija Fedkowycza, Narodowym Uniwersytetem technicznym w Kijowie czy Donieckim Uniwersytetem Narodowym im. Wasyla Stusa zaprezentowali prace różne problematycznie i metodologicznie, przede wszystkim z zakresu nauki o mediach i nauk o komunikowaniu.

W tej części zamieszczono artykuły dojrzałych badaczy: Eleonory Szestakowej, która zwraca uwagę na kulturę pamięci w mass mediach Doniecka, czy Aleksandra Janiszewskiego, podejmującego problem intelligibilis jako narzędzia służącego przyciąganiu zagranicznego odbiorcy w czasopiśmie „Arcana".

Należy także podkreślić wagę prac zaprezentowanych poprzez młodych naukowców z Czerniowiec, takich jak: Julia Melniczuk, Lilia Szutiak czy Liubow Wasilik. W przedstawionych artykułach zwrócili oni uwagę na historyczne i współczesne problemy dziennikarstwa ukraińskiego, pomiędzy innymi na odbiór problematyki religijnej czy kwestię tożsamości narodowej, ale także przedmiotem badawczego oglądu uczynili trendy obecne w dzisiejszych mediach drukowanych na Ukrainie.

Tom dopełniają prace studentek z rodzimego ośrodka akademickiego. Młode autorki, Karolina Paszek i Aleksandra Kułak, prezentują na łamach niniejszej publikacji swe pierwsze analizy naukowe dotyczące reportażu literackiego oraz współczesnego komunikatu rekla-mowego ukazanego poprzez pryzmat szesnastowiecznego emblematu.