Paradygmaty i narzędzia opisu języka dzieł Adama Mickiewicza

W obrębie mickiewiczologii rozumianej jako dzieje badań nad twórczością Adama Mickiewicza ukształtował się lingwistyczny kierunek dociekań, który z dzisiejszej perspektywy można nazwać mickiewiczologią językoznawczą.

Dyscyplina ta kształtuje się już poprzez ponad sto trzydzieści lat. Cały ten okres wypełniały próby poszukiwania źródeł języka Mickiewicza, rozumianego w sensie antropologicznym, a równocześnie poezjotwórczych mocy tego języka.

Był to więc czas formowania się naukowego programu badawczego tej dyscypliny, określanego poprzez pytania dotyczące jej miejsca i roli w badaniach nad twórczością poety, a także pytania o postawy i koncepcje teoretyczne wyznaczające kierunki opisu fenomenu języka twórcy.

Spojrzenie z dzisiejszego punktu widzenia uświadamia zmagania się językoznawców-mickiewiczologów w tym zakresie. Poszukiwanie metod stosownych do opisu języka Mickiewicza biegło równolegle z procesem kształtowania się metodologii lingwistyki, która w pierwszej kolejności wpływała na wybór narzędzi badawczych w toku rozwoju mickiewiczologii językoznawczej – od przełomu XIX i XX wieku związanego z rozwojem paradygmatu historyczno-porównawczego poprzez paradygmat strukturalistyczny – do przełomu XX i XXI wieku, czyli epoki poststrukturalizmu (kognitywizmu).

Każda z tych metodologii znalazła swoje urzeczywistnienie w podejściach badawczych do języka poety. (Ze Wstępu)