Systematyka narzędzi doskonalenia procesów produkcyjnych dla organizacji uczących się

Współczesne przedsiębiorstwa znalazły się w sytuacji, w której zdolność dynamicznej adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych jest kluczowym czynnikiem przewagi konkurencyjnej. Oznacza to, że wszyscy pracownicy przedsiębiorstw odpowiedzialni i zaangażowani w procesy muszą być wyposażeni w stosowne narzędzia, umożliwiające im szybkie i proste podejmowanie efektywnych działań doskonalących we wszelkich obszarach tworzenia wartości dla klienta. W przedsiębiorstwach produkcyjnych doskonalenie procesów (Process Improvement), rozumiane jako zwiększanie zdolności procesów do spełniania wymagań, jest realizowane w postaci dwóch strategii: działań ekstensywnych i intensywnych.
Podstawą realizacji strategii działań intensywnych (small-step ongoing improvement activities) jest skuteczne wykorzystywanie posiadanych zasobów, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów informacyjnych. W zarządzaniu jakością, obejmującym wspomnianą funkcję doskonalenia, do pozyskiwania oraz przetwarzania informacji i danych wykorzystuje się instrumenty określane klasycznie narzędziami jakości (NJ). Dzięki nim dostarcza się decydentom optymalnie przetworzone dane, konieczne do podejmowania działań: korekcyjnych, korygujących, zapobiegawczych, wreszcie – doskonalących w procesach produkcyjnych.
wykorzystanie tych instrumentów w warunkach praktyki przedsiębiorstw produkcyjnych jest jednak ograniczone ze względu na ich zasobność i obfitość, wynikającą między innymi z przenikania się różnorodnych, współczesnych koncepcji zarządzania przedsiębiorstwami (TQM, Six Sigma, LM). Opracowanie ułatwionego sposobu dostępu do potrzebnych w danych warunkach organizacyjno-produkcyjnych narzędzi jakości stało się przesłanką napisania dysertacji.
Za podstawowe cele przeprowadzonych badań lubiano: 1) opracowanie systematyki narzędzi doskonalenia procesów produkcyjnych, poprzedzonej przeglądem osiągnięć naukowej organizacji i zarządzania, ze szczególnym uwzględnieniem klasyfikowania technik organizatorskich i kierowniczych – w tym metod badania i organizowania pracy; 2) zgromadzenie danych, zezwalających w praktyce na ułatwiony dostęp do właściwych narzędzi i metod zarządzania jakością, będących uzupełnieniem wiedzy skategoryzowanej w literaturze przedmiotu; 3) opracowanie nowej metody doboru oraz używania narzędzi i metod zarządzania jakością w warunkach praktyki produkcyjnej wraz z implementacją programową metody. Osiągnięcie postawionych celów wymagało studiów literaturowych, badań sondażowych w przedsiębiorstwach (klasą rozpatrywanych w dysertacji organizacji są przedsiębiorstwa produkcyjne) i zaprojektowania rozwiązania informatycznego, umożliwiającego w praktyce przemysłowej łatwy i szybki dostęp do instrumentów zarządzania jakością.
Dysertacja składa się z sześciu rozdziałów, w których przedstawiono sposoby realizacji postawionych w pracy celów oraz zweryfikowano postawione tezy naukowe. W rozdziale pierwszym, stanowiącym wprowadzenie, zwrócono uwagę na rolę, a także znaczenie danych i zasobów wiedzy w procesach uczenia się organizacji, ukierunkowanych na doskonalenie organizacji i jej procesów. W rozdziale drugim przedstawiono historię rozwoju myśli naukowej w dziedzinie organizacji i zarządzania ze szczególnym uwzględnieniem technik organizatorskich i kierowniczych, w tym – metod badania i organizacji pracy produkcyjnej. W rozdziale trzecim podzielono logicznie narzędzia doskonalenia procesów produkcyjnych, co umożliwiło włączanie do opracowanej systematyki instrumentów innych koncepcji zarządzania. W rozdziale czwartym przedstawiono przebieg, a także wyniki badania sondażowego, przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie przedsiębiorstw produkcyjnych, nt. Stopnia znajomości, obszarów i przydatności szerokiego spektrum narzędzi, a także metod zarządzania jakością; zgromadzona w ten sposób wiedza została wprowadzona do systemu informatycznego klasy SWD. W rozdziale piątym dysertacji opisano autorską metodę wzorca kryteriów, a także jej implementację programową w postaci komputerowego systemu wspomagania decyzji w zakresie doboru, a także stosowania narzędzi i metod zarządzania jakością – z przeznaczeniem do użycia w warunkach przemysłowych. W części prac związanych z tworzeniem oprogramowania sięgnięto po rozwiązania z obszaru inżynierii oprogramowania. Podsumowanie rozważań teoretycznych i badań empirycznych zawarto w zakończeniu pracy (rozdział szósty) w formie wniosków; mają one charakter uogólnień i odnoszą się do przyjętych hipotez badawczych.