Dynamiczny rozwój silników spalinowych sprawia konieczność wprowadzenia strategii eksploatacji jednostek napędowych, opartej na znajomości ich stanu technologicznego. Określenie stanu technicznego należy do zadań diagnostyki technicznej.
W niniejszej pracy analizie poddano zagadnienia związane z drganiową diagnostyką wybranych zespołów tłokowych silników spalinowych, a także procesów w nich zachodzących. Znaczna część rozprawy jest poświęcona zagadnieniom związanym z modelowaniem diagnostycznym. W części pracy dotyczącej modelowania zagadnień przetwarzania danych diagnostycznej opisano istotę diagnozowania obiektów mechanicznych z użyciem różnego typu modeli diagnostycznych. Przedstawiono metody analizy i syntezy informacji umożliwiające modelowanie przepływu informacji diagnostycznej o badanym obiekcie i na skutek czego postawienie diagnozy.
Poddano analizie rozmaitego rodzaju zakłócenia drganiowe sygnału diagnostycznego, mogące skutkować błędną diagnozą. Do zakłóceń tych zaliczono: drgania generowane przez inne cylindry, błędnie dopasowane punkty akwizycji sygnałów drgań, niepoprawnie ustalone pasmo częstotliwości drgań poddane analizie.
Opisano i przeprowadzono mnóstwo eksperymentów naukowych, które miały na celu dostarczenie danych potrzebnych do zbudowania i zweryfikowania modeli diagnostycznych umożliwiających ocenę procesów zachodzących w silniku spalinowym.
Na podstawie wyróznionych modeli diagnostycznych opracowano algorytmy oceny: stanu technicznego komponentów, regulacji zespołów silnika oraz poprawności realizacji procesów zachodzących w silniku.