W czasie pierwszej wojny światowej doszło na dużą skalę do przymusowej wędrówki milionów ludzi w całej Europie. Wśród uchodźców podlegających relokacji Polacy byli zauważalną grupą. Stanowilizasadniczą rzeszę pośród wychodźców, którzy w latach sporej wojny, w liczbie kilku milionów, znaleźli się w głębi państwa rosyjskiego.
Publikacja tworzyw źródłowych ma na celu przypomnienie zapomnianego exodusu ludności polskiej gronu czytelników zainteresowanych tą motywem jednocześnie z przyczyn naukowych, jak i emocjonalnych. W prezentowanym zbiorze wykorzystano dokumenty źródłowe skatalogowane z zasady w archiwach.
Zamieszczono jeszcze kilka artykułów prasowych i publikacji źródłowych z epoki.