Antroponimia historyczna wiernych chełmskiej diecezji grecko-unickiej (1662-1810)

Praca jest wielkim studium, w którym autor poddał wszechstronnej analizie złożoną antroponimię ludności ruskiej zamieszkałej na historycznych terenach wschodniej Lubelszczyzny, ściślej – na historycznym pograniczu polsko-ruskim.

Autor zwraca uwagę za zróżnicowanie terytorialne nazewnictwa osobowego na tym obszarze, pozostające w związku z zasięgami dialektalnymi na badanym terytorium. Przy czym pogranicze zachodnio-wschodniosłowiańskie jest tu rozumiane w odniesieniach historycznych i rozpatrywane od początków wielokierunkowego, wieloetnicznego, wielokulturowego i wielojęzycznego osadnictwa (…).

Ze szczególnym podziwm należy odnotować dobór źródeł będących podstawą materiałową pracy; imponuje jednocześnie ich liczba, jak i jakość, a także „rozłożenie" w terenie i w czasie. Stanowią je dawne księgi metrykalne wielu parafii unickich z kilku wieków.

Oryginalny materiał onomastyczny (antropologiczny) wyekscerpowany na ich podstawie i poddany wszechstronnej analizie daje możliwość nie tylko statystycznego opisu sytuacji w zakresie antroponimii w danych okresach i na danym terenie, lecz pozwala uchwycić również tendencje rozwojowe i wszelkie zmiany w miejscowym imiennictwie na przestrzeni kilku wieków.

Pozwala więc na uchwycenie dynamiki historycznych zmian, ich kierunków i przyczyn. Autor tę szansę, jaką dają źródła, wykorzystał, podejmując niekiedy stricte socjolingwistyczne interpretacje stwierdzanych na podstawie źródeł faktów równocześnie ilościowych, jak i jakościowych.

[Prof. Dr. Hab. Czesław Łapicz]