Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne, duże tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Przeróżne aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach oraz w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych.
Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Popularność badań nad przeszłością i współczesnością miast wynika także z refleksji świadomej znaczenia miejskości jako ważnego czynnika postępu cywilizacyjnego i postępowości.
Powyższe konstatacje odnoszą się także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch stuleci status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby przeróżnego rodzaju publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii.
Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca konsekwencją prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Pierwszy tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi do 1820 r., a więc czasom, gdy była ona niewielkim miasteczkiem rolniczym.
Opisana w nim została również przeszłość osad, które kiedyś stanowiły odrębne wioski, a aktualnie znajdują się w granicach miasta. Dziś przypominają o nich jedynie nazwy poszczególnych części miasta, osiedli czy ulic.
Autorzy, którzy wykorzystali niemało nieprzebadanych dotąd źródeł, nie tylko porządkują dotychczasowe ustalenia badaczy,ponadto odkrywają przed Czytelnikiem mnóstwo nowych faktów. Ta publikacja pozwala poznać przeszłość administracyjną i gospodarczą miasta, przedstawia życie codzienne jego mieszkańców w okresie staropolskim i przednowoczesnym.
Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, nim stała się ona „ziemią obiecaną". Pięciotomowa publikacja „Łódź poprzez wieki.
Historia miasta" przygotowywana jest przez grono ponad 100 specjalistów z różnorodnych dziedzin wiedzy, nad całością czuwa prof. Jarosław Kita z Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwszy tom, który ukazuje historię Łodzi od czasów najdawniejszych do 1820 roku przedstawia się w rocznicę 600-lecia nadania Łodzi praw miejskich.
Kolejne tomy ukazywać się będą cyklicznie, ostatni 5. Tom planowany jest na listopad 2024 r.