Doznać cudu

Jeśli chcesz być szczęśliwą i doznać cudu, zostań wierną córką żydowskiego ludu. Takie słowa usłyszała młoda Truda Rosenberg od swej mądrej matki jeszcze w dzieciństwie. I trzyma się ich poprzez całe życie.

Opowieść Trudy Rosenberg początkuje się we Lwowie, w efektownej kamienicy, pośród elity lwowskiej inteligencji, do której należał jej ojciec, zamordowany 3 lipca 1941 roku na dziedzińcu więzienia, tak zwanych Brygidek.

Truda opowiada o swej wojennej tułaczce, która z ukochanego domu poprowadziła ją przez lwowskie getto, Rumunię, Warszawę aż do Niemiec, a w końcu do Anglii i Kanady. Tułaczce, w trakcie której musiała wielokrotnie zmieniać tożsamość, by ukryć swoje pochodzenie.

Opowiada o ludziach, którzy pomagali i którzy również walczyli o przetrwanie, o korzystnych i okrutnych gestach, z jakimi się spotkała, o ludzkiej wielkości i małości. Jej opowieść jest prawdziwa do głębi, umożliwia chwilę przenieść się w czasy zawieruchy wojennej i poczuć emocje, rozterki i myśli młodej dziewczyny walczącej o zachowanie odrobiny normalności w świecie, który wydawał się jej całkowicie pozbawiony.

To opowieść o wielkiej sile tkwiącej w człowieku. Sile, którą dają miłość i nadzieja. Oto przedziwny dokument. Sam przeczytałem go jednym tchem. Dwie Kanadyjki rozmawiają po polsku o zdarzeniach sprzed lat siedemdziesięciu.

Ich polszczyzna jest przepiękna, choć nieco archaiczna i pełna zapomnianych już znaczeń. Pierwsza z nich, starsza, to polska Żydówka ze Lwowa, druga, o dwa pokolenia młodsza, to dziecko imigrantów z Polski, z Kresów, wychowane w tradycji katolickiej i patriotycznej.

Pierwsza, Truda Rosenberg (wcześniej Osterman) jest psychologiem poznawczym, druga, Hania Fedorowicz, jest specjalistką w dziedzinie komunikacji i rozwiązywania konfliktów. Obie od lat pracują nad sposobami redukowania niechęci, nienawiści i uprzedzeń pomiędzy ludźmi.

Z Przedmowy Wiesława Łukaszewskiego