Szkoła jako przestrzeń uznania - mirosława nowak-dziemianowicz

"Szkołę można badać, opisywać i analizować z nad wyraz rozmaitych perspektyw. Perspektywa przyjęta w tej książce wywodzi się z koncepcji uznania Axela Honnetha. Potrzeba uznania, deficyt uznania, odmowa uznania są to stany uruchamiające odmienne praktyki społeczne.

Ludzie konstruują swoją tożsamość w różny sposób, w zależności od towarzyszących im relacji społecznych. Oparty na walce o zachwyt konflikt moralny musi być przez pedagogikę: rozpoznany, opisany i zrozumiany na poziomie teoretycznym.

Na poziomie poręcznym powinien zmierzać do budowania pedagogicznej kultury uznania. Uznanie będące warunkiem każdej tożsamości trzeba – w moim przekonaniu – włączyć dzisiaj w normatywny system celów wychowania/edukacji.

Jeśli tak, to spojrzenie na szkołę poprzez pryzmat teorii uznania może otworzyć przed nami świeże, nieodkryte jeszcze obszary jej funkcjonowania. I właśnie takie spojrzenie na współczesną edukację i polską szkołę jest przedmiotem prezentowanej książki.

Próbuję w niej pokazać równocześnie potencjał zmian i możliwości rozwiązywania współczesnych problemów, jaki na pewno tkwi w procesach edukacji jak i banalizację i pozór wpisany w tę praktykę społeczną i opisujące ją kategorie pojęciowe.

Koncentruję się na edukacji na rozmaitych poziomach instytucjonalnej organizacji. Pytaniem, na które staram się odpowiedzieć jest jednocześnie problem zmiany w edukacji, szkole i wśród uczestników procesów edukacyjnych, jak i zagadnienie związane z tym, czy szkoła jest, czy być może przestrzenią uznania? Czy instytucja szkoły, czy jej edukacyjna koncepcja dają realna szanse na uznanie, czy pojawia się ona we wzajemnych relacjach wszystkich uczestników procesów edukacyjnych? Czy zachwyt, jako warunek konstruktywnej, samodzielnej pracy nad własną tożsamością jest obecne w warunkach polskiej szkoły? Czy oparta o uznanie tożsamość może być budowana w instytucji, której podstawowe cele wpisują się teraz w opozycję: rynek pracy czy emancypacja? Odpowiedzi na te pytania szukam w badaniach narracyjnych, które prowadziłam w oparciu o autorską, oryginalną metodologię skoncentrowaną na następujących etapach badawczych: krytyce-narracji-rozumieniu-zmianie."