Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych (Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie)

Jednym z podstawowych zadań państwa z obszaru bezpieczeństwa jest ochrona obywateli przed zagrożeniami mogącymi przybrać postać sytuacji kryzysowych. Zadanie to, będące częścią systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, zostało powierzone organom administracji publicznej.

Natomiast kierowanie bezpieczeństwem narodowym należy do najważniejszych funkcji państwa, mających na celu zapewnienie jego bytu i rozwoju w zmiennych warunkach środowiska bezpieczeństwa. Na kierowanie bezpieczeństwem narodowym składają się: — kierowanie obroną państwa, które należy do cechy prezydenta RP we współdziałaniu z Radą Ministrów; — sprawowanie ogólnego kierownictwa w zakresie obronności, będące we parametry Rady Ministrów; — zarządzanie kryzysowe, które jest właściwością Rady Ministrów, wojewodów, starostów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Ostatnia ze wskazanych funkcji państwa, czyli zarządzanie kryzysowe,rozpatrywane jest w czterech obszarach polegających na uniemożliwianiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków i odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.

Organy administracji publicznej wyekwipowano w mnóstwo kompetencji zezwalających podejmować działania we wskazanych obszarach, nazywanych fazami zarządzania kryzysowego. Zbudowany w Polsce system zarządzania kryzysowego oparty jest na trzech poziomach — centralnym (krajowym), regionalnym (wojewódzkim) i lokalnym (powiatowym i gminnym).

Zarządzanie kryzysowe na szczeblu centralnym sprawuje Rada Ministrów korzystając z pomocy Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa pełniącego funkcję krajowego centrum zarządzania kryzysowego.

W sytuacjach szczególnych zadanie to może realizować, zgodnie z ustawą o zarządzaniu kryzysowym, minister właściwy do spraw wewnętrznych. W województwie zarządzanie kryzysowe sprawują wojewodowie, z wykorzystaniem wojewódzkich zespołów i centrów zarządzania kryzysowego.

Natomiast w samorządzie terytorialnym zarządzanie kryzysowe sprawują kolejno, w powiecie starosta, a w gminie wójt, burmistrz, prezydent miasta, także z zastosowaniem stosownych zespołów i centrów zarządzania kryzysowego.

Zakres odpowiedzialności wyróznionych organów w obszarze zarządzania kryzysowego sprowadza się do zagrożeń mogących powodować sytuacje kryzysowe. Konieczność przygotowania się do reagowania na wszystkie zagrożenia buduje dużo trudności, począwszy od samej ich identyfikacji.

zasobność zagrożeń sprowadza potrzebę wyznaczonia podmiotów o określonych kompetencjach do reagowania. Ich ilość ustalana jest poprzez kolejny istotnie istotny obszar jakim jest problematyka zarządzania ryzykiem w sytuacjach kryzysowych.

W podejmowanych wysiłkach nad wyborem oraz opisem wspomnianych zagadnień zostały wykorzystane wcześniejsze opracowania autora, pomiędzy innymi „Gwarancje zarządzania kryzysowego" i „Przestrzeń wirtualna w procesie kompresji zagrożeń".

Etap finalizacji badań osiągalny był dzięki aktywnemu studiowaniu literatury przedmiotu, jak również gromadzeniu danych empirycznych, dlatego także monografia „Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych" uwzględnia dwa rozmiary — teoretyczny i praktyczny.

Wyniki dociekań naukowych znalazły miejsce w XX rozdziałach prezentowanego opracowania.