Prezentowany w niniejszej książce komplet tekstów dwóch rosyjskich adwersarzy – katolika i wyznawcy prawosławia, kapłana i świeckiego teologa – stanowi intrygujący rozdział dziejów rosyjskiej myśli religijnej. Myśli poprzedzającej i kształtującej preekumeniczne koncepcje Sołowjowa. Lecz nie tylko z tego powodu jest – niestety niedokończona – dysputa pomiędzy Gagarinem z Chomiakowem warta szerszego poznania. Jak się bowiem wydaje, stanowi ona wartość samą w sobie i ciągle zachowuje swą doniosłość zarówno ze względów historycznych (dla badaczy myśli rosyjskiej, historii ruchu ekumenicznego, historii teologii, a zwłaszcza eklezjologii), jak i bogactwa poruszonej w niej idei.
Leszek Augustyn