Historia wyznaczana poprzez punkty-zworniki w postaci rocznic staje się częścią teraźniejszości dużych struktur społecznych, takich jak naród, ale i w rozmiarze bardziej ograniczonym – terytoriów składających się na państwo, z ich różnorakim doświadczeniem przeszłości.
Konteksty pamięci uwidaczniane poprzez rocznice mogą zatem stanowić samodzielny przedmiot badań historycznych jako fragment przeszłości, taki jak wszelkie inne fakty historyczne, ale i opis zachowań społecznych związanych z odczuwaniem czasu minionego, z jego rozlicznymi przełożeniami ważnymi dla teraźniejszości i przyszłości.
Niniejszy tomik studiów jest próbą odniesienia się do tej problematyki w czasie wyjątkowo „obciążonym" rocznicami, w danym momencie dziejowym lubianymi za ważkie równocześnie dla Polski jako państwa, jak i dla całego społeczeństwa.