Profesor Janusz Małłek studia historyczne odbył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1960 r. Na podstawie pracy „Dzieje sejmu Prus Książęcych z 1566", napisanej pod kierunkiem prof. Karola Górskiego, uzyskał stopień magistra.
W 1961 r. Został zatrudniony na stanowisku asystenta na UMK. W 1965 r. Uzyskał doktorat, a następnie habilitację (1974), a także tytuł profesora rewelacyjnego (1988) i profesora zwyczajnego (1991). Członek PAU (korespondent od 1996, czynny – od 2009 r.).
Był wiceprezydentem International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions i członkiem zarządu Verein für Reformationsgeschichte. W latach 1993–1999 był pierwszym dziekanem Wydziału Nauk Historycznych, a w latach 1999–2002 prorektorem UMK.
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. 17 września 2009 r. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie nadał mu tytuł doktora honoris causa.
Specjalizuje się w dziejach Prus i Skandynawii. Bibliografia jego prac obejmuje 626 pozycji. W czasie gdy powstawała ta książka, ważne miejsce także w historiografii polskiej zajmował materializm historyczny.
Z Zachodu docierały jednak już nowe modele odtwarzania procesów historycznych – odchodzenie od historii wybitnych jednostek i przyjmowanie integralnego spojrzenia na dzieje społeczeństw. Jedną z propozycji było badanie społeczeństwa stanowego (narodu politycznego) i jego reprezentacji, która uzewnętrzniała się w pracach parlamentu.
Projekt badawczy zrealizowany w niniejszej monografii był właśnie taką próbą. Fragment przedmowy autora do II wydania książki