Współczesne środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego jest dynamiczne, zmienne i złożone, przez co wyjątkowo trudno jest prognozować jego ewentualny rozwój. Oprócz konwencjonalnych zagrożeń militarnych, pojawia się w nim coraz większa ilość niebezpieczeństw o charakterze niemilitarnym, o znaczeniu i wpływie wyraźnie pokaźniejszym niż w przeszłości.
Trzeba przy tym zaznaczyć, iż cechą specyficzną obecnego środowiska bezpieczeństwa jest także zacieranie się granic pomiędzy jego wymiarem militarnym i pozamilitarnym. Katalog zagrożeń, jakie istnieją obecnie i mogą wystąpić w przyszłości, powiększa się nieustannie.
Zjawiska te cechują się różnorodnością, dużą intensywnością i zasięgiem oddziaływania, a także nieprzewidywalnością skali i skutków ich wystąpienia. Najważniejszą funkcją państwa każdego państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa narodu, a także jego swobód rozwojowych.
Jednym z kluczowych narzędzi bezpieczeństwa narodowego są siły zbrojne. Bez nich państwo nie mogłoby realizować swej podstawowej misji, jaką jest obrona przed potencjalnym agresorem. Ale spektrum współczesnych zagrożeń o charakterze niemilitarnym powoduje, iż wojska operacyjne są stosowane także do realizacji zadań na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego, co nie jest ich zasadniczą funkcją.
Rozwiązaniem tej sytuacji może być stworzenie długookresowego, spójnego i kompleksowego systemu Obrony Terytorialnej, czyli efektywnej i powszechnej struktury, wykorzystującej aktywność całego społeczeństwa na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego, jak i wewnętrznego.