Różewicz i herbert (Universitas)

Książka Joanny Adamowskiej pokazuje obydwu poetów jako twórców o podobnej „wrażliwości aksjologicznej", którzy pomimo wszystkich różnic artystycznych i światopoglądowych stawiają w centrum swoich zainteresowań problematykę wartości. Interpretacje poszczególnych utworów ujawniają pełen powagi stosunek artystów do nieprzystępnych zagadnień natury etycznej oraz ukazują zmagania Różewicza i Herberta z podobnymi kwestiami, takimi jak sens historii, antynomiczność wolności, odpowiedzialność za słowo, moralna ocena kulturowych wzorców męstwa, pamięć, współczucie, zło. Zakres intelektualnych poszukiwań poetów w zakresie wymienionych problemów zdecydował o profilu niniejszej książki - Różewicz zostaje w niej ukazany jako czytelnik m.in. Pounda, Céline’a, Jüngera, Zweiga, Hölderlina, Heideggera, Jaspersa, Dostojewskiego, Kanta i Tołstoja, Herbert natomiast uchwycony został w dyskusji z Elzenbergiem, Swetoniuszem, Szczepańskim, Szekspirem, Régisem, Kropotkinem i - podobnie jak Różewicz – z Tołstojem.

„Rozprawa Joanny Adamowskiej ma charakter historycznoliteracki i zarazem interpretacyjny. W obu aspektach została wytworzona z gruntowną znajomością polonistycznego rzemiosła. Ogrom przywołań, nadzwyczajna orientacja w całości dorobku obydwu poetów, krystaliczność wykładu, hermeneutyczna maestria, a wreszcie umiejętność wyboru opinii z nader rozbudowanej literatury przedmiotu sprawiły, iż całość czyta się z wielkim intelektualnym pożytkiem. Jasność przekonań, rzetelność odwołań, precyzja stanowiska i - co najważniejsze - logika argumentacji dowodzą wysokiego kunsztu Autorki. [...] Studium porównawcze na temat aksjologicznych aspektów twórczości Tadeusza Różewicza i Zbigniewa Herberta ma szansę stać się ważnym dopełnieniem istniejących już prac o dorobku dwóch sporych Współczesnych. Ustalenia badawcze w nim poczynione są oryginalnym wkładem do refleksji poetologicznej naszego czasu" - prof. Dr hab. Marian Kisiel

„Jest to rozprawa wartościowa naukowo i idealnie, jasno, dobrym stylem napisana [...] Dzięki przyjętej metodzie interpretacji wybranych wierszy, ujęciu ich w dialogu z innymi tekstami świetnych myślicieli i pisarzy [...] odsłania głęboki wymiar analizowanych utworów, ukazuje zawartą w nich problematykę etyczną, pytania i odpowiedzi stawiane i dawane na najwyższym poziomie, co ujawnia się właśnie w konfrontacji z ważnymi tekstami europejskiej kultury. Nikt raczej nie wątpił w intelektualne zaplecze wierszy Herberta, rozprawa takie opinie potwierdza. Jej autorka demonstruje jednak także podobnie intelektualnie ważkie i rozległe zaplecze twórczości Tadeusza Różewicza, co nie dla wszystkich było oczywiste, głębię jego poezji. Adamowska w tych sumiennych i precyzyjnych zestawieniach udowodniła swe kompetencje hermeneutyczne, swobodnie porusza się wśród przeróżnych nurtów współczesnej myśli filozoficznej, socjologicznej, psychologicznej, za każdym razem rzetelnie przywoływanej, z pełnym poszanowaniem odrębności rozmaitych terminologii" - prof. Dr hab...