Aleksander jagiellończyk (Universitas)

Aleksander Jagiellończyk uchodzi za jednego z mniej zdolnych przedstawicieli dynastii jagiellońskiej w Polsce. Za jego krótkiego panowania (1501-1506) dotknęły państwo polsko-litewskie liczne klęski polityczne i straty terytorialne. Monografia tego króla, (...) wprowadza do tego obrazu znaczne korekty. Autor był z całą pewnością najwybitniejszym polskim znawcą czasów Aleksandra w XIX i XX wieku. (...) Monografia ta ukazała się w 1949 roku, w 9 lat po śmierci autora. Zapewne tej okoliczności należy przypisać, iż aparat przypisów sprowadzony został do minimum. Jednak mimo pewnych braków opublikowana książka ma dużą zawartość. Wśród trudnych problemów stosunków polsko-litewskich początku XVI wieku, autor porusza się z całkowitą swobodą. Ze znawstwem i z talentem kreśli wydarzenia polityczne i zmiany ustrojowe zachodzące za czasów Aleksandra - od tzw. Artykułów Mielnickich po konstytucje "Nihil Novi". Dowodzi zdolności Aleksandra w dobieraniu sobie utalentowanych doradców i współpracowników, podnosi jego dbałość o rozwój ekonomiczny i kulturalny obszernego Księstwa Litewskiego. O ile osiągalne, rehabilituje króla, obarczanego przez wcześniejszych historyków odpowiedzialnością osobistą za wszystkie niepowodzenia państwa. Ze względu na wyraźnie plastikowy charakter książki, niemało problemów szczegółowo rozpoznanych poprzez autora, zostało tu zaledwie zasygnalizowane. Usprawnia to lekturę książki w jej szerszym odbiorze; na dodatek przyczynia się do tego potoczysty i krystaliczny styl, w jakim jest napisana. W sytuacji, gdy nie ukazało się dotychczas żadne świeże opracowania monograficzne czasów Aleksandra, książka ta zasługuje na ponowne opublikowanie.

Krzysztof Baczkowski

FRYDERYK PAPÉE - historyk, bibliotekarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodził się Złoczowie na Podolu 4 czerwca 1865 roku. W 1873 ukończył III Gimnazjum we Lwowie i w tymże roku rozpoczął w Uniwersytecie Lwowskim studia historyczne, które kontynuował do 1879 roku w Wiedniu. W 1878 roku uzyskał stopień doktora filozofii Uniwersytetu Wiedeńskiego na podstawie pracy Polityka polska w czasie upadku Jerzego z Podiebradu wobec kwestii następstwa w Czechach (1466-1471). W roku następnym złożył egzamin państwowy uprawniający go do objęcia stanowiska bibliotekarza i z zawodem tym związał sie przez następnych kilkadziesiąt lat. W latach 1883-1905 był pracownikiem Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego, przechodząc niemalże wszystkie stopnie w hierarchii bibliotecznej, kończąc na stanowisku zastępcy dyrektora, którym został w 1895 roku. Uczestniczył żywo w reorganizacji tej biblioteki był propagatorem i współrealizatorem projektu nowego gmachy, do którego przeniesiono bibliotekę. Fryderyk Papèe był przede wszystkim historykiem. Poprzez cały czas pobytu w Krakowie (1905-1940) niemało publikował, choć najpoważniejsze pozycje powstały po rezygnacji z pracy zawodowej.Tematykę dzieł, jak określił sam autor jako: "...napisanie dz...