Nowe historie literatury (Universitas)

Autorka rysuje genologiczną panoramę nowych historii literatury funkcjonujących w Polsce po roku 1989. Prezentuje, w jaki sposób forma niemożliwa – synteza historycznoliteracka – wypierana jest z jej niepodważalnego jeszcze do niedawna miejsca poprzez formy dziś możliwe – różne gatunki akademickie i nieakademickie.

Książka opisuje nowe sposoby opowiadania o przeszłości literackiej, wskazuje, jak zostało przeorganizowane instrumentarium badawcze historyków literatury i, jaka rola w nowych historiach literatury przypada odbiorcom.

Joanna Maj, analizując różny pod względem metodologicznym, językowym i genologicznym materiał, proponuje autorskie, taksonomiczne ujęcie nowych historii. Uwydatnia: historie enumeracyjne (encyklopedie, leksykony, słowniki, alfabety, antologie, listy), historie podmiotowe (m.in.

eseje, dzienniki i rozmowy), historie performatywne (turystyczne przewodniki literackie, muzea multimedialne), wizualne historie literatury, a także formy hybrydyczne. Omówione przykłady nie tworzą nowego modelu reprezentatywnej, niezmiennej formy dziejów literackich, powtarzalnego wzorca, który w pełni odda obraz przeszłości, lecz reprezentują fragment, wycinek minionego.

nowe historie literatury opowiadają się przeciw dominującym dyskursom, szukają lokalnie uwarunkowanych i uprawomocniających się miejscowo projektów. Wielokrotnie zacierają granice między nauką a opowieścią, publikacją akademicką a popularnonaukową – wszystkie przynoszą jednak świadectwo jednostkowego doświadczenia literackiej przeszłości.

Joanna Maj – literaturoznawczyni, pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmuje się formami reprezentacji wiedzy, w tym problemami genologicznymi pisarstwa historycznoliterackiego.

aktualnie w ramach komparatystycznego projektu Literacki bedeker – nowe topografie lektury bada poetykę przewodników turystycznych.