Prawo do odliczenia vat w świetle orzecznictwa tsue (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Prawo do odliczenia VAT w świetle orzecznictwa TSUE Autorzy Beata Rogowska-Rajda, Tomasz Tratkiewicz Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8124-723-8 kolekcja Zagadnienia Podatkowe Rok wydania 2018 liczba stron 212 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów............................................................................................................. 11

Przedmowa.................................................................................................................... 13

Wprowadzenie.............................................................................................................. 15

Rozdział I. Powstanie prawa do odliczenia podatku naliczonego......................................... 19

1. Działanie w charakterze podatnika – pierwszy podstawowy warunek powstania prawa do odliczenia podatku

naliczonego................................... 19

1.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 19

1.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 23

2. Związek z realizowaniem czynności opodatkowanych VAT – drugi podstawowy warunek powstania prawa do odliczenia

podatku naliczonego........................................................................................... 24

2.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 24

Istnienie związku z czynnościami opodatkowanymi VAT.................... 24

Bezpośredni charakter związku z czynnościami opodatkowanymi VAT............................................... 26

użycie zakupionych towarów albo usług do czynności opodatkowanych VAT......................................... 28

„Cenotwórczość” kosztów........................................................................... 30

Ciągłość bezpośredniego związku z czynnościami opodatkowanymi VAT.................................. 31

Przykładowe oceny dokonane przez Trybunał........................................ 33

2.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 35

3. Ustalenie zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów albo usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i pozostającej poza systemem VAT..................... 36

3.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 36

3.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 39

4. Ustalenie zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji nabycia towarów lub usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i celami prywatnymi............................................. 40

4.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 40

4.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 45

5. Ustalenie zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji nabycia towarów albo usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – opodatkowanej i zwolnionej z podatku VAT......................... 46

5.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 46

5.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 48

Rozdział II. Realizacja prawa do dokonania odliczenia podatku naliczonego..................... 51

1. Sposób realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego........................ 51

2. Zasady odliczania podatku naliczonego w sytuacji transakcji krajowych opodatkowanych na zasadach

ogólnych....................................... 54

2.1. Formalne warunki odliczenia.................................................................... 54

2.2. Cel wprowadzenia formalnego warunku – posiadania faktury............ 55

2.3. Dopuszczalność odliczenia w przypadku posiadania nieprawidłowo wystawionej faktury............................ 61

2.4. Dokonanie odliczenia w sytuacji skorygowania faktury po dokonaniu transakcji.................................. 66

2.5. Dopuszczalność odliczenia w przypadku niespełniania innych wymogów formalnych............................. 67

3. Zasady odliczania podatku naliczonego w sytuacji transakcji objętych odwrotnym obciążeniem....................... 68

4. Zasady odliczania podatku naliczonego w pozostałych przypadkach....... 70

4.1. Transakcyjne wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów......................... 70

4.2. We wnętrzuwspólnotowe nabycie towarów z tytułu przemieszczenia oraz pozostałe nabycia.............................. 74

4.3. Import towarów............................................................................................ 75

4.4. Nabycie towarów i usług, w odniesieniu do których ma wykorzystanie metoda kasowa.................................... 76

5. Terminy dokonywania odliczenia podatku naliczonego.............................. 76

5.1. Podstawowy termin, w jakim może zostać dokonane odliczenie podatku naliczonego............................. 76

5.2. Późniejsze dokonanie odliczenia podatku naliczonego......................... 79

5.3. Realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego a realizacja prawa do zwrotu nadpłaty w VAT...................... 81

6. Rozwiązania polskie............................................................................................ 84

6.1. Uwagi ogólne................................................................................................. 84

6.2. Odliczanie podatku naliczonego w przypadku transakcji objętych zasadami ogólnymi............................. 86

6.3. Odliczanie podatku naliczonego w sytuacji transakcji objętych odwrotnym obciążeniem......................... 88

6.4. Odliczanie podatku naliczonego w przypadku transakcyjnego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.............. 89

6.5. Odliczanie podatku naliczonego w sytuacji importu towarów....... 90

6.6. Odliczanie podatku naliczonego przez podatników stosujących metodę kasową......................................... 90

6.7. Możliwość odliczenia podatku naliczonego w kolejnych okresach rozliczeniowych.................................. 91

Rozdział III. Wyłączenia i ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego......................... 93

1. „Derogacyjne” wyłączenie albo ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego................................. 94

1.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 94

1.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 100

2. Wyłączenie albo ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego dopuszczone w ramach klauzuli standstill....... 102

2.1. Uwagi ogólne w zakresie rozwiązań unijnych......................................... 102

2.2. Zakres dopuszczalności klauzuli standstill..................................... 103

2.3. Przepisy albo praktyka krajowa objęte klauzulą standstill...................... 105

2.4. Zmiana zakresu klauzuli standstill........................................................... 106

2.5. Konsekwencje przekroczenia dopuszczalnego zakresu klauzuli standstill............................ 107

2.6. Rozwiązania polskie..................................................................................... 109

3. Wyłączenie lub ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego objęte klauzulą standstill a wyłączenie albo ograniczenie „derogacyjne”.......................................................... 111

3.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 111

3.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 112

4. Wyłączenie albo ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego uwarunkowane cyklami koniunktury

gospodarczej..................................... 114

4.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 114

4.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 116

5. Wyłączenie w odliczaniu podatku naliczonego uzasadnione brakiem prawidłowej wiary................................ 117

5.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 117

5.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 122

6. Wyłączenie w odliczaniu podatku naliczonego uzasadnione zasadą zakazu nadużycia prawa...................... 126

6.1. Geneza zasady zakazu nadużycia prawa w obszarze VAT..................... 126

6.2. Zasada nadużycia prawa a zasada pewności prawa................................. 129

6.3. Przesłanki niezbędne do wystąpienia nadużycia prawa w VAT........... 130

6.4. Konsekwencje wystąpienia nadużycia....................................................... 132

6.5. Brak obowiązku transpozycji do przepisów krajowych zasady zakazu nadużycia prawa w VAT..................... 134

6.6. Przykładowe wyroki Trybunału, w których dokonano oceny pod kątem wystąpienia nadużycia prawa.................. 136

6.7. Rozwiązania polskie..................................................................................... 139

Rozdział IV. Korekta „wstępnego” odliczenia podatku naliczonego....................................... 151

1. Podmioty, których dotyczy system korekt podatku naliczonego................. 151

1.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 151

1.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 154

2. Zakres podatku naliczonego, jakiego dotyczy system korekt podatku naliczonego................................ 155

2.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 155

2.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 157

3. Przesłanki dokonywania korekt podatku naliczonego.................................. 157

3.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 157

3.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 163

4. Korekta podatku naliczonego w przypadku braku zapłaty................................ 166

4.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 166

4.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 170

5. Zasady i tryb dokonywania korekt podatku naliczonego............................. 174

5.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 174

5.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 176

6. Korekta podatku naliczonego w przypadku realizowania czynności pozostających poza systemem VAT........... 178

6.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 178

6.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 180

7. System korekt odliczonego podatku naliczonego a system opodatkowywania czynności prywatnych................... 182

7.1. Rozwiązania unijne...................................................................................... 182

Wyjątek dotyczący nieruchomości............................................................ 185

7.2. Rozwiązania polskie..................................................................................... 186

Bibliografia.................................................................................................................... 189

Wyroki Trybunału Sprawiedliwości........................................................................ 191

Unijne akty prawne i dokumenty urzędowe.......................................................... 205

Orzecznictwo polskich sądów administracyjnych................................................ 209