Narzędzia pomiaru w psychologii sportu (Opracowanie zbiorowe)

WSTĘP Jedno z pierwszych pytań, które stawiam studentom Podyplomowych Studiów Psychologii Sportu w warszawskiej AWF na pierwszym wykładzie z przedmiotu Psychologia sportu jako nauka dotyczy tego, czy psychologia sportu stanowi samodzielną subdyscyplinę psychologii.

z reguły zgadzamy się, iż ma ona swoisty przedmiot badania. Zgodnie z definicją sformułowaną w 1996 poprzez FEPSAC (Europejską Federację Psychologii Sportu) psychologia sportu zajmuje się badaniem psychologicznych podstaw, procesów i efektów aktywności sportowej.

Czy posługuje się jednak „własnymi", specyficznymi dla sportu narzędziami pomiaru? Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca w odniesieniu do światowej psychologii sportu, istnieje bowiem sporo narzędzi do badania oryginalnych dla sportu bądź ujawniających się w aktywności sportowej atrybuty psychicznych np.

lęku związanego ze współzawodnictwem sportowym, motywacji osiągnięć czy strategii radzenia sobie ze stresem w rywalizacji sportowej. Niezaprzeczalnie trudniej jest wskazać dostępne w języku polskim skale i kwestionariusze odnoszące się do zachowania w kontekście sportowym.

typowo nakłaniam wtedy studentów do przystosowania do warunków polskich istniejących narzędzi jak i tworzenia własnych skal do badania wyraźnych w aktywności sportowej właściwości psychicznych. W niniejszej monografii prezentujemy efekty pracy młodych psychologów sportu, którzy podjęli trud adaptacji kulturowej znanych i lubianych narzędzi pomiarowych jak Skala do badania lęku związanego ze współzawodnictwem SCAT i Skala do badania intensywności stanu lęku CSAI-2R Martensa, Inwentarz Pewności Siebie w Sporcie TSCI Vealey, Skala Zachowań Trenerskich CBS-S autorstwa Cote’a, Yardleya i Haya, Skala Przywództwa w Sporcie LSS Chelladuraia i Saleha, Kwestionariusz Radzenia Sobie ze Stresem w Sporcie CICS Goudreau i Blondina, Skala Uzależnienia od Ćwiczeń EDS Hausenblas i Symons Downs, Kwestionariusz Motywacji do Tańca, którego autorami są Maraz, Király, Urbán, Griffiths i Demetrovics, Kwestionariusz niepodatności Psychicznej Sportowca SMTQ Shearda i współautorów, Kwestionariusza Stanu Flow w Sporcie Jackson i Marsh i Kwestionariusza do badania wypalenia w sporcie – Athlete Burnout Questionnaire (ABQ) autorstwa T.

D. Raedeke’a i A. L. Smitha. Demonstrujemy także oryginalne narzędzia do badania perfekcjonizmu i poczucia lokalizacji kontroli w sporcie. Wszystkie prezentowane tu skale zostały ocenione pod względem psychometrycznym i spełniają wymogi stawiane psychologicznym narzędziom badawczym.

W imieniu wszelkich autorów wyrażam nadzieję,stworzone przez nas narzędzia okażą się przydatne polskim psychologom sportu i aktywności fizycznej, jednocześnie zajmującym się prowadzeniem badań naukowych jak i działalnością poręczną.

Zależy nam na tym, by były one przystępne dla wszelkich psychologów zainteresowanych ich wykorzystaniem, dlatego Autorzy już w monografii udostępniają zaprezentowane od strony psychometrycznej skale. Prosimy jednocześnie,wytwarzanymi przez nas narzędziami posługiwały się jedynie osoby do tego uprawnione, posiadające tytuł zawodowy psychologa albo studiujące psychologię.

Monika Guszkowska