Tytuł Opcje rzeczowe w procesie tworzenia wartości przedsiębiorstwa Autor Włodzimierz Rudny Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISBN 978-83-7246-546-7 Rok wydania 2009 Katowice Wydanie 1 liczba stron 346 Format pdf Spis treści WSTĘP 11
1. WARTOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA W TURBULENTNYM OTOCZENIU – ŹRÓDŁA, FORMY PRZEJAWIANIA SIĘ, POMIAR 19
1.1. Wartość – definicje koncepcje 19
1.2. Maksymalizacja wartości jako główny cel przedsiębiorstwa 21
1.3. Źródła i obszary wartości przedsiębiorstwa 22
1.4. Mierniki tworzenia wartości w przedsiębiorstwie 26
1.4.1. Mierniki księgowe 27
1.4.2. Mierniki oparte na wartości 28
1.5. Metody wyceny przedsiębiorstwa 29
1.6. Przedsięwzięcie inwestycyjne jako źródło tworzenia wartości 30
1.6.1. Inwestycja i przedsięwzięcie inwestycyjne 30
1.6.2. Rachunek produktywności ekonomicznej inwestycji 32
1.6.2.1. Istota rachunku produktywności inwestycji 32
1.6.2.2. Pojęcie korzyści netto z projektu inwestycyjnego 33
1.6.2.3. Kryteria wyodrębniania i typy metod oceny skuteczności przedsięwzięć inwestycyjnych 34
1.7. Nowe tendencje w otoczeniu firm 35
1.8. Elastyczność menedżerska i technologiczna jako źródło wartości 40
1.8.1. Wybrane aspekty sprężystości menedżerskiej 40
1.8.2. Techniczna transformacja rozciągliwości zasobów 43
1.8.3. Innowacje menedżerskie dotyczące elastyczności koordynacji 44
1.9. Ciągła zmiana jako wyznacznik pozycji konkurencyjnej 45
1.10. Problem optymalności metod dyskontowych w warunkach nowej ekonomii 47
1.10.1. Geneza, założenia ogólne i typy metod dyskontowych 47
1.10.2. Metody dyskontowe w ocenie skuteczności ekonomicznej przedsięwzięć inwestycyjnych 48
1.10.3. Ocena efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych 50
1.10.4. Wycena przedsiębiorstw sektora nowych technologii 56
1.10.4.1. Problematyka wyceny perspektyw wzrostu 56
1.10.4.2. Modele wyceny wykorzystujące koncepcję opcji rzeczowych 60
2. OPCJE DEFINICJE, typy, WYCENA 68
2.1. Pojęcie i typy opcji 68
2.1.1. Definicje terminu „opcja" 68
2.1.2. Geneza stosunku prawnego opcji 70
2.1.3. Opcje ustalenia terminologiczne 71
2.1.4. Aspekty prawne problematyki opcji 72
2.1.5. Warianty opcji w życiu gospodarczym 73
2.1.6. Typy opcji finansowych 74
2.2. Wycena opcji finansowych 75
2.2.1. Czynniki wpływające na wartość opcji 75
2.2.2. Wycena opcji w czasie dyskretnym 77
2.2.2.1. Ogólne zagadnienia wyceny 77
2.2.2.2. Wycena opcji europejskiej przy pomocy portfela bez ryzyka 79
2.2.2.2.1 Jednookresowy model dwumianowy 79
2.2.2.2.2. Wielookresowy model dwumianowy 83
2.2.2.3. Wycena europejskiej opcji kupna za pomocą portfela replikującego 86
2.2.2.4. Wycena amerykańskiej opcji sprzedaży 87
2.2.3. Wycena opcji w czasie ciągłym 88
2.2.3.1. Procesy stochastyczne 88
2.2.3.1.1. Proces Wienera i uogólniony proces Wienera 88
2.2.3.1.2. Proces stochastyczny zmiany ceny akcji 90
2.2.3.2. Model Blacka-Scholesa 91
2.2.4. Zupełność modelu rynku finansowego 94
3. OPCJE RZECZOWE GENEZA, TYPOLOGIA, ANALOGIE DO OPCJI FINANSOWYCH 95
3.1. Geneza i definicje 95
3.2. Opcje rzeczowe – rozwój koncepcji 97
3.3. Opcja rzeczowa jako koncepcja wyceny elastyczności menedżerskiej 100
3.4. Typologia opcji rzeczowych 105
3.4.1. Opcja opóźnienia 106
3.4.2. Opcja rezygnacji 108
3.4.3. Opcja zmiany skali działania 110
3.4.4. Opcja przełączenia 111
3.4.5. Opcja podziału na etapy 113
3.4.6. Opcja wzrostu 114
3.4.7. Alternatywne klasyfikacje opcji rzeczowych 114
3.5. Opcje finansowe a opcje rzeczowe: podobieństwa i różnice 118
3.6. Etapy cyklu modelowania i wyceny opcji rzeczowych 122
3.7. Systematyka modeli wyceny 127
3.7.1. Podział według sposobu traktowania zmiany instrumentu bazowego w czasie 128
3.7.2. Podział według kryterium przyjmowanych założeń i techniki wyceny 131
4. WYBRANE MODELE WYCENY OPCJI RZECZOWYCH 138
4.1. Ujęcie ryzyka w metodzie opcji rzeczowych i metodzie NPV podobieństwa i różnice 138
4.2. Model dwumianowy wyceny opcji złożonej 140
4.3. Przykłady wyceny opcji rzeczowych 147
4.3.1. Opcja rezygnacji 147
4.3.2. Opcja zwiększenia skali 151
4.3.3. Opcja wyboru 156
4.4. Modelowanie opcji rzeczowych a teoria gier 159
4.4.1. Teoria opcji rzeczowych i teoria gier 159
4.4.2. Opcja prosta 161
4.4.2.1. Opcja własna 161
4.4.2.2. Opcja wspólna 164
4.4.3. Opcja złożona dwuetapowa 166
4.4.3.1. Opcja własna w sytuacji braku konkurencji 166
4.4.3.2. Opcja własna w sytuacji istnienia konkurencji 167
4.4.3.3. Opcja wspólna w sytuacji konkurencji 175
5. OPCJE RZECZOWE W PRAKTYCE APLIKACJE I OGRANICZENIA 179
5.1. Opcje rzeczowe w aplikacjach biznesowych 179
5.2. Cechy modelu wyceny opcji rzeczowych – problemy pomiaru i interpretacji 181
5.2.1. Charakterystyka waloru bazowego 182
5.2.2. Ryzyko i zmienność waloru bazowego 183
5.2.3. Cena wykonania 186
5.2.4. Termin wykonania 187
5.2.5. Stopa dyskonta 187
5.2.6. Dywidenda 188
5.3. Wykonanie opcji rzeczowych – problemy i uwarunkowania 189
5.3.1. Organizacyjne uwarunkowania podejścia opcyjnego 189
5.3.2. Charakterystyka przedsięwzięcia i otoczenia a przydatność metody opcji rzeczowych 191
5.3.3. Uwarunkowania organizacyjne wygaśnięcia opcji rzeczowych 194
5.3.4. Stosowność metody opcji rzeczowych a kategorie problemów decyzyjnych 202
6. OPCJE RZECZOWE W ZARZĄDZANIU STRATEGICZNYM 204
6.1. Paradygmaty zarządzania strategicznego: alternatywne perspektywy źródeł kreowania wartości 204
6.1.1. Wprowadzenie 204
6.1.2. Strategia jako poszukiwanie renty ekonomicznej 206
6.1.3. Paradygmaty wewnętrzne zarządzania strategicznego 208
6.1.3.1. Szkoła zasobowa 208
6.1.3.2. Koncepcja dynamicznych kompetencji 210
6.1.3.3. Proste reguły i kreowanie szans 211
6.1.3.4. Podejście oparte na wiedzy 215
6.1.3.5. Podejście opcyjne: budowanie zdolności absorpcji wiedzy 221
6.2. Strategiczne opcje rzeczowe 223
6.2.1. Opcja rzeczowa jako dobór strategiczny 223
6.2.2. Opcje rzeczowe w decyzjach dotyczących joint venture i venture capital 225
6.2.3. Strategiczne opcje rzeczowe jako platformy rozwoju kompetencji 227
6.2.3.1. Pojęcie inwestycji platformowych 227
6.2.3.2. Platformy kompetencji w sektorze IT 228
6.2.4. Opcje rzeczowe jako heurystyka strategiczna 232
7. OPCJE RZECZOWE W OCENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA INWESTYCYJNEGO PRZYKŁAD użycia 234
7.1. Istota i założenia ogólne przedsięwzięcia 234
7.2. Model biznesu i czynniki ryzyka 236
7.3. Warianty realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego 237
7.4. Metodologia badań 239
7.4.1. Podejście badawcze 239
7.4.2. Metody oceny opłacalności ekonomicznej analizowanego przedsięwzięcia 239
7.5. Ocena opłacalności przedsięwzięcia metodą NPV 240
7.5.1. Ogólne założenia i metodologia oceny wydajności 240
7.5.2. Procedura i podstawowe właściwości przyjęte w szacowaniu wartości bieżącej netto projektu 242
7.5.3. Szacowanie wartości bieżącej netto projektu i wartości przepływów pieniężnych brutto 247
7.5.3.1. Ocena typu pierwszego: projekt zrealizowany jako całość w jednym etapie 247
7.5.3.2. Ocena typu drugiego: projekt zrealizowany jako sekwencja projektów cząstkowych 253
7.6. Ocena projektu metodą opcji rzeczowych 256
7.6.1. Projekt jako opcja złożona 256
7.6.2. Metodologia oceny projektu jako opcji złożonej 256
7.7. Realizacja przedsięwzięcia – ocena z perspektywy 2007 r. 265
7.8. Internet szerokopasmowy w Polsce i na świecie – stan obecny 268
7.9. Perspektywa rozwoju analizowanego przedsięwzięcia 272
ZAKOŃCZENIE 275
BIBLIOGRAFIA 285
SPIS RYSUNKÓW 309
SPIS TABEL 311
ZAŁĄCZNIKI 313