Ogień przy drodze (Tadeusz Zubiński)

Tadeusz Zubiński jest rasowym epikiem, przenoszącym czytelnika w przeszłość. Epokę, którą przedstawił w Ogniu przy drodze, stanowi burzliwy okres II wojny światowej. Akcja utworu rozgrywa się w okolicach Krzemieńca na pograniczu Wołynia i Podola, gdzie miały miejsce najbardziej krwawe i dramatyczne epizody sowieckiej i niemieckiej okupacji, Holokaust i rzeź Polaków, dokonana przez ukraińskich nacjonalistów. Przy kreowaniu kresowego świata kielecki pisarz korzysta pełnymi garściami z dorobku poprzedników, którzy przed nim podejmowali złożoną problematykę wojny na Kresach, zwłaszcza: Buczkowskiego, Kuśniewicza, Odojewskiego i Turczyńskiego, Haupta. Uważni czytelnicy dostrzegą, jak uzupełnia ich wizje, rozwija epizodyczne wątki ich utworów, a nawet wprowadza bohaterów o znaczących, "literackich" nazwiskach. Stwarza, jak to nazywają znawcy literatury, "historyczne metapowieści". Ostatnia wojna to nadal skarbnica niebanalnych historii, a znane wydarzenia można odczytać inaczej, uwzględniając złożone racje wszystkich ich uczestników. Kielecki pisarz także i w tej powieści jawi się w wybranej przez siebie roli kronikarza polskiej prowincji, oprowadzającego czytelników po startych z mapy miejscach, przypominającego ich dawno minione dzieje. Demonstruje przy okazji główne mocne strony swego pisarstwa: nostalgiczną, drobiazgową rodzajowość wraz z językowym słuchem, zezwalającym mu wykreować bogatą i przeróżną galerię postaci, odtworzyć ich zwyczaje, zachowania, zajęcia, a także w najdrobniejszych detalach zrekonstruować charakter egzotycznych, wielokulturowych miejsc, w których żyli. Pisze pięknym, poetyckim stylem refleksyjną prozę o nieśpiesznym rytmie i z malarskim temperamentem komponuje zapadające w pamięć obrazy i sytuacje.

Magdalena Rabizo-Birek, adiunkt Uniwersytetu Rzeszowskiego,

redaktor naczelna kwartalnika "Fraza", krytyk,

publikuje w "Twórczości", "Kresach", "Pograniczach", "Odrze",

specjalizuje się literaturze kresowej,

autorka pomiędzy innymi pracy o pisarstwie Włodzimierza Odojewskiego pt. "pomiędzy mitem a historią – Twórczość Włodzimierza Odojewskiego"

"Beletrystyka najwyższej próby! Należy potrzebnie wspomnieć o pięknym i bogatym języku powieści. Urzeka on niesamowitą plastyką obrazów i scen".

Marcin Jabłoński

"Nie po raz pierwszy Zubiński z wprawą znamionującą największych mistrzów pędzla nakreślił słowem unikalny klimat postaci wkomponowanych w jakże barwną scenerię wnętrz i przepiękna natury".

Krzysztof Bąkała

"Działalność Tadeusza Zubińskiego jako historyka i publicysty jest godna uwagi, wykazuje on dużą znajomość tematu".

Prof. Raimo Pullat- Tallinn

"Mnie te utwory kojarzą się z takimi twórcami rosyjskiej literatury jak Turgieniew i Bunin (...) Natomiast u Zubińskiego fenomenalne jest to, że on ogarnia bardzo szeroką czasoprzestrzeń".

Prof. Henryk Bereza

"Zubiński na szcz...