Synkretyzm a podziały religijne w bułgarskich rodopach (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)

Tytuł Synkretyzm a podziały religijne w bułgarskich Rodopach Autor Magdalena Lubańska Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-1711-5 Rok wydania 2012 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 340 Format pdf Spis treści Podziękowania 9 1. Wprowadzenie 11 1.1. Metodologia 14 1.2. Zasady pisowni terminów i nazw obcojęzycznych 16 1.3. Charakterystyka terenu badań i doświadczeń terenowych 17 1.3.1. Ribnowo 18 1.3.2. Satowcza 21 1.3.3. Gyrmen 23 1.4. Opis badanej grupy 24 1.4.1. Bułgarskojęzyczni muzułmanie – Pomacy 25 1.4.2. Prawosławni 34 2. „Synkretyzm religijny" – historia pojęcia i problematyka badań 39 2.1. Teorie synkretyzmu religijnego. Stan badań 39 2.2. Problemy badań nad synkretyzmem muzułmańsko-chrześcijańskim w Europie Południowo-Wschodniej i w Bułgarii 47 3. Dobrosąsiedztwo a resentymenty względem sąsiadów innowierców 62 3.1. Dobrosąsiedztwo jako strategia kulturowa 62 3.2. Narracja o dobrosąsiedztwie 66 3.3. Granice dobrosąsiedztwa 78 3.4. Narracja resentymentalna 83 3.5. „Wszystkiemu są winni politycy" 95 4. Prawosławie adatowe 99 4.1. Kurban w życiu religijnym prawosławnych rozmówców 101 5. Muzułmanie. Pomiędzy islamem adatowym a salafickim 113 5.1. Islam adatowy 116 5.1.1. Komponenty praktyk obrzędowych związanych z kalendarzem prawosławnym w życiu religijnym Pomaków 124 5.1.2. Przesypianie dla zdrowia w cerkwi św. Jerzego w Chadżidimowie 133 5.2. Islam salaficki 143 5.2.1. Stosunek do islamu adatowego 144 5.2.2. Stosunek do „Zachodu" 162 6. Chrześcijaństwo w muzułmańskich narracjach religijnych 170 6.1. Chrześcijanie jako „krzywoprzysięzcy" i „gorsze dzieci Adama i Ḥawwy" 176 6.2. Chrześcijanie jako wyznawcy „gorszej księgi". Spór o prawdziwe Słowo Boże 190 6.3. Chrześcijaństwo jako religia „nieporozumień" i „fałszywego kultu Syna Bożego" 195 6.3.1. Herezje apostoła Pawła 199 6.3.2. Antysakralna historia chrześcijańskiego kultu krzyża 202 6.3.3. Krzywdzące reformy papieża Grzegorza I 206 7. Narracje chrześcijan o bułgarskojęzycznych muzułmanach 209 7.1. „Bułgarzy najczystszej krwi" czy „konformiści i zdrajcy"? 210 7.2. „Kryptochrześcijanie" czy „poturczeńcy"? 222 7.2.1. Pomacy jako kryptochrześcijanie 222 7.2.2. Pomacy jako „poturczeńcy" – „ludzie Orientu" 232 8. Życie religijne Pomaków w oczach chrześcijan 239 8.1. Opowieści o uzdrowieniach i zachowaniu muzułmanów w chrześcijańskich miejscach świętych 239 8.2. Rytuały muzułmańskie – rytuały chrześcijańskie 249 8.3. „Prawosławny muzułmanin" – „synkretysta" z „Wodino" 259 9. Korzystanie z usług uzdrowicieli innowierców jako przejaw antysynkretyzmu religijnego 275 10. Zakończenie 296 10.1. Synkretyzm „płytki" 296 10.1.1. Synkretyzm jako efekt lęku i fascynacji obcym sacrum 296 10.1.2. Synkretyzm jako przejaw komszułuku 297 10.1.3. Synkretyzm jako strategia misjonarska 299 10.2. Synkretyzm „głęboki" 300 Aneksy 301 Aneks 1. Spis rozmówców 302 Aneks 2. Słowniczek terminów religijnych 308 Bibliografia 314 Summary 331 Indeks osób 336