Ojczyzna przesiedlona (Universitas)

„Każdy człowiek - powiedział Chateaubriand – nosi w sobie świat złożony ze wszelkiego co widział i kochał, świat, do którego powraca zawsze, choćby wtedy, gdy przebiega i pozornie zamieszkuje świat inny”.

Claude Lévi - Strauss

“Praca prof. U. Lehr to nieprzeciętne, wręcz fascynujące studium fenomenalnej polskiej zbiorowości emigracyjnej w Londynie. Praca imponuje bogactwem materiału i głębią analiz, wielką erudycją ogólną. Autorka stworzyła dzieło, które zapełnia dotkliwą lukę w naszej wiedzy o Polakach poza krajem” - z recenzji prof. Zw. Dr hab. Ryszarda Kantora (Instytut Studiów Międzykulturowych, Uniwersytet Jagielloński)

Świadomość „ja” w ustalaniu własnej identyfikacji kulturowej polskich emigrantów niepodległościowych i ich potomków to główny motyw przewodni niniejszego studium. Analiza narracji autobiograficznych wzbogacona fragmentami retrospektywnymi (archiwalia, publikacje) ujmująca problematykę tożsamości w trzech perspektywach poznawczych (identyfikacyjnej, temporalnej, przestrzennej) ukazuje proces jej kreowania za pośrednictwem komponentów kodu kulturowego (język, formuły rytualno-obrzędowe i ceremonialne, wyznanie) uzewnętrzniając funkcjonowanie strategii osobniczej, znacznej dla zachowania autoidentyfikacji (klucze pamięci kulturowej). Kontekstem rozważań są zdarzenia niecodzienne rzutujące na osobowość jednostki: traumatyczne skutki działań wojennych (zesłanie, „wykorzenienie”, exodus), doświadczenia egzystencjalne w obcym kulturowo środowisku (relacje interetniczne, deklasacja społeczna i zawodowa, adaptacja, integracja, asymilacja). Następstwem tego rodzaju doznań są ukierunkowane wybory enkulturacji i akulturacji determinujące formowanie różnorodnych typów identyfikacji narodowej (od jednolitej poprzez dwoistą, ambiwalentną do kosmopolitycznej) ujawniające obecność dylematów tożsamościowych prowadzących niekiedy do konwersji.

Urszula Lehr - etnolog, religioznawca, autorka książki U schyłku życia. Starość mieszkańców wsi Beskidu Śląskiego i Podhala (2007) oraz kilkudziesięciu różnotematycznych artykułów problemowych z pogranicza etnopsychologii i antropologii kulturowej - jest profesorem nieprzeciętnym w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN.