zebrane w niniejszym zbiorze szkice i studia w ogólnej liczbie ośmiu dotyczą kilku ważnych, niekiedy choćby istotnie ważnych czy węzłowych problemów historii Polski, poczynając od wieków XVI-XVIII, aż po problemy historii najnowszej - sprawy Państwa Podziemnego, traktowane często jako swoiste tabu niektóre kwestie patologiczne, jakie przynosiła ze sobą okupacja niemiecka czy sowiecka, problemy tzw.
prac przyszłościowych Państwa Podziemnego, jak i ciągle aktualny problem sporów wokół decyzji o powstaniu warszawskim. Niektóre moje teksty, publikowane za granicą (a obecnie po raz pierwszy dostępne w powiększonej wersji w języku polskim), bądź ogłaszane w czasopismach i pracach zbiorowych, często są dziś nieprzystępne do uzyskania albo giną w szumie informacyjnym, jakim nieuniknienie w dobie Internetu i istnienia setek czasopism historycznych w skali europejskiej staje się praca historyka, zwłaszcza początkującego.
Stąd myśl zebrania tych kilku tekstów, ogłaszanych w głównej mierze w latach dziewięćdziesiątych, celem ułatwienia do nich dostępu badaczom i, z uwagi na plastikowy charakter tych studiów, szerszemu gronu wielbicieli narodowej historii.
Stanisław Salmonowicz