Od wieków postać Hypatii z Aleksandrii oplata literacka legenda, w której Hypatia występuje jako neoplatońska filozofka i matematyczka, kobieta naukowiec, naznaczona dramatyczną śmiercią, którą poniosła z rąk motłochu aleksandryjskiego w 415 r. Jej legenda pojawia się w literaturze oświecenia i współczesnym feminizmie. Wciąż powraca jako symbol cywilizacji, która bezpowrotnie przeminęła pod naporem chrześcijaństwa. Trwa pamięć o niej jako zawsze efektownej i młodej pogance, męczennicy, niewinnej ofierze ostatniej walki o ocalenie genialnego świata greckiej harmonii i głębi, nieskrępowanej myśli i naturalnego rozumu przed dogmatami nowej religii.
Maria Dzielska prezentuje rozmaite wersje tej legendy zbudowanej na ideologicznych tendencjach, modach i upodobaniach jej autorów – po to, żeby uwydatnić kontrast między obrazem ukształtowanym poprzez legendę a historycznym pierwowzorem.
Książka Marii Dzielskiej została przetłumaczona na 8 języków i lubiana za najlepszą akademicką książkę roku 1995 w kategorii „Filozofia” przez „Choice Magazine”, a także najkorzystniejszą książkę historyczną roku 1995 poprzez American History Book Club.