Polaków i Niemców łączy dużo wspomnień, które jednak wpisują się w potrzeby przeróżnych tożsamości obu społeczeństw. Zawarte w tej książce eseje o wspólnych i oddzielnych polsko-niemieckich miejscach pamięci oferują analityczny wgląd w kultury pamięci obu narodów, w to, co je dzieli i łączy.
Polsko-niemieckie sąsiedztwo sprawia, że nie da się w pełni zrozumieć własnej historii, nie znając historii drugiego kraju. Autorzy skatalogowanych tu artykułów wykraczają poza narodowe schematy, badając konteksty społeczne, regionalne, płciowe i wyznaniowe w kulturach pamięci Polski i Niemiec.
Polsko-niemieckie miejsca pamięci to niezwykły, śmiały, niemal szaleńczy pomysł badawczy. Pojęcie "miejsc" pamięci Pierre'a Nory rozprzestrzeniło się w wielu krajach, lecz większość poświęconych mu prac dotyczyła narodowych miejsc pamięci.
Niezwykłość tego przedsięwzięcia polega na przekroczeniu granic jednej wspólnoty narodowej. Analiza miejsc pamięci dwu sąsiednich społeczeństw przedstawia, co je dzieliło (i dzieli), jak ponadto łączyło (i łączy).
W historii polsko-niemieckiego sąsiedztwa były jednocześnie bolesne konflikty, jak i okresy zgodnej współpracy. Wiedza o tym, co dla obydwu stron wspólne, w głównej mierze odmiennie wyrażone, i o tym, co inne i różne, pogłębia wzajemne zrozumienie i uczy poszanowania wzbogacającej świat rozmaitości.
prof. Dr hab. Barbara Szacka Wołanie w głąb historii odbija się echem. Kto chce usłyszeć nie tylko o tym, co i tak poprawnie zna, musi zmienić swój dotychczasowy punkt widzenia, wejść na niepewny grunt. Autorzy Polsko-niemieckich miejsc pamięci zachęcają nas do poznawania historii bez poczucia swojskości.
Tylko w ten sposób można dokonywać nieoczekiwanych odkryć. Publikacja, którą trzymają Państwo w ręku, pozwala w niekonwencjonalny sposób spojrzeć na historię: czytelnik odwiedza "miejsca", które w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców budzą odmienne, nierzadko sprzeczne skojarzenia.
Patrzeć oczyma innych na to, co zdaje się oczywiste, oznacza udoskonalone rozumienie siebie i własnej przeszłości. Prof. Dr Dieter Langewiesche W tomie publikują: Stefan Bednarek, Leszek C. Belzyt, Sandra Bieler, Jerzy W.
Borejsza, Hans-Jürgen Bömelburg, Jan C. Behrends, Piotr Buras, Edmund Dmitrów, Marta Domurat-Linde, Emmanuel Droit, Elżbieta Dzikowska, Daniela Fuchs-Frotscher, Maria Gierlak, Maciej Górny, Heidi Hein-Kircher, Jerzy Holzer, Joanna Jabłkowska, Jarosław Janneck, Jerzy Kałążny, Igor Kąkolewski, Kornelia Kończal, Adam Krzemiński, Markus Krzoska, Kolja Lichy, Bernard Linek, Magdalena Marszałek, Michał Matlak, Andreas Mix, Burkhard Olschowsky, Christian Pletzing, Piotr Przybyła, Miloš Řezník, Christian Schmidt-Rost, Damien Thiriet, Wolfgang Wippermann, Zofia Wóycicka, Robert Żurek, Leszek Żyliński.