Tom niniejszy, zatytułowany Chopin 2. Uchwycić nieuchwytne, idzie śladem pierwszego, Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans, dopowiadając jego treść o wątki czekające na szersze rozwinięcie. Jednak, inaczej niż tamten, nie stanowi całości jednolitej. Powstawał w wyniku nieustającej fascynacji fenomenem i paradoksem twórczości autora nokturnów i ballad na przestrzeni minionego półwiecza.
Zewnętrznym bodźcem stawały się w głównej mierze kolejne sympozja, kongresy i inne spotkania dotyczące Chopina i romantycznego wieku uniesień, zapraszające swym tematem czy myślą przewodnią do podjęcia wyzwania. W istocie rzeczy, zebrane tu teksty rodziły się z wewnętrznej zapotrzebowania, z konieczności opozycji wobec wciąż jeszcze dominującego w myśleniu akademickim ortodoksyjnego poglądu na muzykę Chopina, na jej zarys, charakter i istotę, redukowane do parametry technologiczno-formalnych. Powstawały jako rekonesanse przestrzeni dotychczas nieobjętych naukową interpretacją, jako próby całości i pełni, ujmowane w perspektywie nowych humanistycznych metodologii.
Teksty, zespolone prowokującym tytułem Uchwycić nieuchwytne, stanowią zarazem świadectwo nie chwili, ale drogi. Kolejnych jej faz, kolejnych przybliżeń odbijających aktualny stan rozeznania materii przez ich autora i jej odczytania. Zgodnie z naturą rzeczy poszczególne tematy, aspekty i wątki jawią się jako fazy jakiegoś work in progress, niekiedy dziwiąc się sobie nawzajem; istotą interpretacji nie jest przecież osiąganie jakiejś prawdy jedynej, lecz do niej zbliżanie. Pewne aspekty problematyki niesionej przez twórczość i osobowość twórczą Chopina pojawiają się więc wielokrotnie, w postaci podobnej, ale nie identycznej. Stąd także niemal refrenicznie dają o sobie znać problemy dla autora stanowczo zasadnicze: problem periodyzacji, prowadzący stopniowo do koncepcji twórczości punktów węzłowych, problem idiomatyki dzieła, syndromu jego atrybuty konstytutywnych, problem odczytywania ekspresji utworu, stopnia i typu jego podmiotowości, związków z życiem, problem jego organicznego wpisania w kulturę przez akty znaczącej recepcji.
Nieskończenie spora i przeróżna recepcja muzyki Chopina poprzez lapidarne wypowiedzi słowne nierzadko celnie trafiające w istotę rzeczy stała się pomocna przy akcentowaniu książki tej myśli przewodnich. Myśl naczelna wypowiedziana została już w tytule: u c h w y c i ć choć część tego, co w tej specyficznie zniewalającej muzyce n i e u c hwy t n e.
Mieczysław Tomaszewski
Tytuł Chopin cz.2. Uchwycić nieuchwytne PWM Autor Mieczysław Tomaszewski Wydawnictwo Polskie Wydawnictwo Muzyczne EAN 9788322450017 ISBN 9788322450017 Kategoria Literatura, Muzyka liczba stron 760 Format 245x175x55 mm Rok wydania 2016 Oprawa twarda