"Dialogi z tradycją" przedstawiają stosunek polskich twórców, krytyków i publicystów do tradycji literackiej, poczynając od romantyków, a na przedstawicielach dwudziestolecia międzywojennego kończąc. Henryk Markiewicz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, znany i uwielbiany historyk i literaturoznawca, pokazuje w swojej książce zróżnicowane strategie recepcji literatury, m.in. Rewizje hierarchii autorów i dzieł, odrzucenie przyznawanych im uprzednio wartości i odkrywanie wartości dotąd niedostrzeganych, walkę z bezpośrednimi poprzednikami i pietyzm wobec generacji dawniejszej, określenie własnej tożsamości przez negację dziedzictwa albo przeciwnie: obronę nowatorstwa przez odwołanie do jego prekursorów, niedługo mówiąc - dowodzi współdziałania ciągłości i zerwania w toku przemian literatury polskiej XIX i pierwszej połowy XX stulecia.