Historia polskiej dramaturgii. polityczne, gospodarcze i społeczne aspekty rozwoju dramaturgii polskiej (E-bookowo)

Prezentowana praca pokazuje dorobek polskiej twórczości literackiej w zakresie dramatu, od czasu powstania pierwszych utworów, które możemy zaliczyć do tego gatunku literackiego, aż do współczesności. Demonstrując dzieje dramaturgii polskiej od jej początków aż do współczesności, starałem się zaprezentować jej rozwój możliwie wyczerpująco; mam jednak świadomość, że wielu twórców i sporo ważnych dzieł pominąłem. Moim głównym celem była w tym wypadku jednak nie tyle sama dramaturgia, co kwestia możliwości jej rozwoju w historii Polski.

Ograniczenie pracy tylko do jednej dziedziny twórczości literackiej z całą pewnością zubaża ogląd dorobku twórczego wielu wybitnych twórców, tym bardziej, iż wielu z nich w tym gatunku literackim nie czuło się najlepiej. Nie pisałem jednak historii literatury, ale tylko jednego z gatunków literackich – dramatu. Tego, który – moim zdaniem – potrafi nam najwięcej powiedzieć o niepokojach moralnych swych czasów, przekazać prawdę o ludziach i ich emocjach.

Pracę tę pisałem dokonując samodzielnej analizy polskiej twórczości dramatycznej, a także korzystając z pracy historyków literatury, którzy wcześniej podejmowali działania w tym kierunku. Jest przecież rzeczą jasną,tworząc syntezę obejmującą tak rozległe zagadnienie, korzystać musiałem z wielu artykułów i opracowań innych autorów. Mnóstwo zaprezentowanych tu spostrzeżeń, moim zdaniem, optymalnych ocen odnośnie do twórczości poszczególnych pisarzy czy mocnych dzieł zapożyczyłem od innych krytyków i teoretyków literatury, czasami demonstrujem poglądy kontrowersyjne, w miarę możności ukazujem własne stanowisko. Starałem się dotrzeć do wszystkich omawianych tu dramatów, choć – co oczywiste – niektórym z nich mogłem poświęcić niewiele uwagi. Z pewnością też, choćby wspierając się przemyśleniami innych autorów – nie dostrzegłem wszystkich aspektów omawianego tematu.

Książka ta może służyć pomocą studentom polonistyki, uczniom liceów (zwłaszcza o profilu humanistycznym), myślę, że zainteresuje na dodatek każdego miłośnika literatury. Obserwując rozwój dramaturgii, możemy bowiem zobaczyć, jak zmieniało się nasze społeczeństwo, jego zainteresowania, idee a choćby stosunek do wartości. Wielu autorów sztuk dążyło wręcz do tego, by nie tylko te zmiany opisywać, lecz by na nie bezpośrednio wpływać. Ważną częścią tej pracy jest zamieszczona bibliografia i przypisy, które pozwolą bardziej zainteresowanym poczynić dalsze kroki w poznaniu tak genialniej aktywności twórczej, jaką jest dramaturgia.

Każde omówienie jest z konieczności wyborem. Jest to pierwsze (profesjonalne) wydanie tej książki. W kolejnych, jeśli czas mi na nie pozwoli, postaram się uwzględnić krytyczne uwagi czytelników. Bardzo na nie liczę i z góry za wszystkie dziękuję.

Wojciech Kotlarz - fragment Wstępu

Spis treści

Wstęp 6

Rozdział I 10

Okres piastowski 10

Początki dramatu liturgicznego 16

Misterium 21

Moralitet 28

Widowiska parateatralne 30

Rozdział II 34

Polska Jagiellonów 34

Początki Renesansu w Polsce 44

Moralitet w polskim renesansie 50

Dialogi XVI i pierwszej połowy XVII wieku 58

Rozdział III 67

Epoka królów elekcyjnych 67

Pełny Renesans 68

Barok 84

Oświecenie 130

Drama mieszczańska 171

Rozdział IV 178

Rozbiory 178

Romantyzm 193

Epoka czy konwencja? 244

Aleksander Fedro 246

Józef Korzeniowski 255

Pozytywizm 259

Dramaty historyczne 296

„Dramat ludowy" pod koniec XIX i na początku XX wieku 304

Obok głównego nurtu 310

Młoda Polska 314

Rozdział V 385

Dwudziestolecie międzywojenne 385

Rozdział VI 488

Dramat i teatr polski po II wojnie światowej - PRL 488

Lata 1944 – 1956 488

Lata 1957 – 1970 543

Lata 1971 – 1989 584

Rozdział VII 626

III RP – Dramaturgia polska po roku 1989 626

Zakończenie 667

Bibliografia 670