Dyplomaci pruscy o powstaniu kościuszkowskim

Jeden z najbardziej liczących się znawców dyplomacji powstania kościuszkowskiego - profesor Henryk Kocój - w kolejnym tomie pokazuje w oryginale interesujące relacje posłów pruskich z Warszawy, Petersburga, Wiednia, Londynu i Konstantynopola, przesyłane do Fryderyka Wilhelma II.

najszczególniejsze są depesze posła pruskiego, Ludwiga Buchholtza, pisane z Warszawy, Łowicza i Wrocławia, Ważne okazują się także raporty posła pruskiego z Petersburga - Leopolda Heinricha Goltza, które wprowadzają nas w niewiele dotychczas znane kulisy współpracy rosyjsko-pruskiej w zwalczaniu powstania kościuszkowskiego i ujawniają silne antypolskie nastroje panujące w kręgach wojskowych i wśród społeczeństwa stolicy Rosji.

wyjątkowo pokaźne są też relacje posła pruskiego z Wiednia - Girolamo Lucchesiniego. Z jego raportów dowiadujemy się, jakie były założenia polityki Wiednia wobec polskiej insurekcji, zwłaszcza w początkowej fazie powstania.

Z prezentowanych źródeł wynika,szczególnie złudne były kryteria ówczesnych polityków polskich na pomoc Austrii, Francji i Turcji. Relacje posłów pruskich posiadają pokaźne znaczenie, gdyż pochodzą od wytrawnych znawców polityki międzynarodowej, posiadających rozległe kontakty w świecie dyplomacji.