Pozytywiści warszawscy-dylematy pokolenia

W swej najnowszej książce Pozytywiści warszawscy: dylematy pokolenia. Studia Janicka kontynuuje progresywne spojrzenie na pozytywizm, dzięki temu powstała fascynująca opowieść, która odświeża i ożywia tę – pozornie nudną, pokrytą szlachetną patyną – epokę.

Na uwagę zasługuje już sam tytuł – mnóstwo mówiący, zdradzający autorski zamysł. Pojawiają się tu bowiem dwie zasadnicze kategorie – przestrzeni i pokolenia. Janicką interesuje pokolenie młodych ludzi, z zasady absolwentów Szkoły Głównej, którzy tworzyli (nie tylko literaturę) tuż po klęsce powstania styczniowego i którzy musieli stawić czoła wielu dylematom epoki.

Najogólniej rzecz ujmując, musieli z jednej strony odpowiedzieć na pytanie, jak żyć pod zaborami w czasach zintensyfikowanych represji, a z drugiej – jak odnieść się do przyspieszenia cywilizacyjnego Europy i Ameryki.

fragment recenzji dr hab.Mateusza Skuchy […] klucz biograficzny/biografistyczny świetnie się w tej pracy sprawdza. Ilekroć mamy do czynienia ze szkicami „ludzi żywych" – Świętochowskiego, Żeromskiego, Komornickiej czy Orzeszkowej – tylekroć wyglądają ku nam osoby, których życie jest zmiennym, pełnym myśli i sprzeczności irracjonalnym procesem, zmaganiem, pracą, usiłowaniem.

W tym trudzie kształtowania własnej egzystencji i nadawania sensu swej służbie publicznej – są to zawsze nasi współcześni. Ładne są w tej książce fragmenty, w których demonstruje się nam sama Autorka: mówiąca własnym głosem, przeświadczona (stosownie przecież), iż odczytanie prac tamtego pokolenia jest zadaniem i to zadaniem ważnym, angażująca nas – czytelników w swoją lekturę, czasem szczegółową, czasem emocjonalną, czasem mierzącą się z próbą syntezy.

obecność tego głosu – człowieka odczytującego – uważam za ogromną zaletę tej pracy. Fragment recenzji dr hab.Małgorzaty Litwinowicz Droździel