Prawo cywilne. Zarys wykładu (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Prawo cywilne. Zarys wykładu Autorzy Adam Bieranowski, Piotr Bogdalski, Mieczysław Goettel Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8286-595-0 kolekcja Akademicka. Prawo Rok wydania 2022 liczba stron 520 Format pdf Spis treści Wykaz najważniejszych skrótów | str. 21
Słowo wstępne | str. 23
Część pierwsza
Prawo cywilne – część ogólna
Rozdział pierwszy
Prawo cywilne – zagadnienia wprowadzające | str. 27

Pojęcie i przedmiot prawa cywilnego | str. 27

1.1. Znaczenie prawa cywilnego w stosunkach społeczno-gospodarczych | str. 27
1.2. Właściwości prawa cywilnego | str. 28
1.3. Definicja prawa cywilnego | str. 29

Zakres i systematyka prawa cywilnego | str. 30

2.1. Prawo cywilne jako gałąź prawa | str. 30
2.2. Systematyka prawa cywilnego | str. 31
2.3. Prawo cywilne materialne a prawo cywilne procesowe | str. 32
2.4. Znaczenie części ogólnej prawa cywilnego | str. 32

Źródła i przepisy prawa cywilnego | str. 33

3.1. Źródła prawa cywilnego | str. 33
3.2. Polskie prawo cywilne a prawo Unii Europejskiej | str. 34
3.3. Znaczenie i struktura Kodeksu cywilnego | str. 35
3.4. Zasady prawa cywilnego | str. 35
3.5. Przepisy prawa cywilnego | str. 36
3.6. Zasady współżycia społecznego | str. 38
Rozdział drugi
Stosunek cywilnoprawny | str. 41

Pojęcie i komponenty stosunku cywilnoprawnego | str. 41

1.1. Pojęcie stosunku cywilnoprawnego | str. 41
1.2. Elementy stosunku cywilnoprawnego | str. 42

Zdarzenia cywilnoprawne | str. 43

Rozdział trzeci
Prawo podmiotowe | str. 45

Stosunek cywilnoprawny a prawo podmiotowe | str. 45
Normatywne postacie prawa podmiotowego | str. 46
Klasyfikacja praw podmiotowych | str. 47
Nabycie, zmiana i utrata prawa podmiotowego | str. 49

4.1. Nabycie prawa podmiotowego | str. 49
4.2. Zmiana i utrata prawa podmiotowego | str. 50

wykonywanie i ochrona praw podmiotowych | str. 50

5.1. Realizowanie praw podmiotowych | str. 50
5.2. Czasowe granice realizacji praw podmiotowych | str. 51
5.3. Ochrona praw podmiotowych | str. 53

Nadużycie prawa podmiotowego | str. 55

Rozdział czwarty
Podmioty stosunku cywilnoprawnego | str. 57

Uwagi ogólne o podmiotach | str. 57
Zdolność prawna osoby fizycznej | str. 58

2.1. Początek zdolności prawnej i jej zakres | str. 58
2.2. Koniec zdolności prawnej | str. 59

Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej | str. 60

3.1. Zakres zdolności do czynności prawnych | str. 60
3.2. Brak zdolności do czynności prawnych | str. 61
3.3. Ograniczona zdolność do czynności prawnych | str. 61
3.4. Pełna zdolność do czynności prawnych | str. 62

Inne komponenty statusu cywilnoprawnego osoby fizycznej | str. 63

4.1. Indywidualizacja osoby fizycznej | str. 63
4.2. Miejsce zamieszkania osoby fizycznej | str. 63

Dobra osobiste osoby fizycznej | str. 64

5.1. Pojęcie dóbr osobistych | str. 64
5.2. Przesłanki ochrony dóbr osobistych | str. 65
5.3. Środki ochrony dóbr osobistych | str. 65

Pojęcie i klasyfikacja osób prawnych | str. 67

6.1. Pojęcie osoby prawnej | str. 67
6.2. Klasyfikacja osób prawnych | str. 68

Powstanie i ustanie osób prawnych | str. 70

7.1. Powstanie osoby prawnej | str. 70
7.2. Ustanie osoby prawnej | str. 71

Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób prawnych | str. 72

8.1. Zdolność prawna | str. 72
8.2. Zdolność do czynności prawnych | str. 72

Inne części statusu cywilnoprawnego osoby prawnej | str. 73
Podmioty profesjonalnych stosunków cywilnoprawnych | str. 73

Rozdział piąty
Przedmiot stosunku cywilnoprawnego | str. 75

Uwagi ogólne o przedmiocie | str. 75
Rzeczy | str. 75

2.1. Pojęcie rzeczy | str. 75
2.2. Klasyfikacja rzeczy | str. 76
2.3. Część składowa rzeczy | str. 78
2.4. Przynależność | str. 79
2.5. Pożytki | str. 79

Inne przedmioty stosunku cywilnoprawnego | str. 80

Rozdział szósty
Czynności prawne | str. 83

Istota czynności prawnej. Oświadczenie woli | str. 83
Klasyfikacja czynności prawnych | str. 84

2.1. Czynności jednostronne, dwustronne i wielostronne | str. 84
2.2. Czynności konsensualne i realne | str. 85
2.3. Czynności na wypadek śmierci i pomiędzy żyjącymi | str. 85
2.4. Czynności prawne zobowiązujące, rozporządzające
i o podwójnym skutku | str. 85
2.5. Czynności kauzalne i abstrakcyjne | str. 86

Zasady składania oświadczeń woli | str. 87

3.1. Sposób złożenia | str. 87
3.2. Chwila złożenia | str. 87
3.3. Zastępcze oświadczenie woli | str. 88
3.4. Wykładnia oświadczenia woli | str. 88

Sposoby zawierania umów | str. 89

4.1. Negocjacje | str. 90
4.2. Oferta i jej przyjęcie | str. 90
4.3. Aukcja i przetarg | str. 92

Treść czynności prawnej. Warunek i termin | str. 93

5.1. Zasady kształtowania treści czynności prawnej | str. 93
5.2. Części treści czynności prawnej | str. 94
5.3. Warunek i termin | str. 95

Forma czynności prawnej | str. 97
Wadliwość czynności prawnej | str. 100

7.1. Przyczyny wadliwości czynności prawnych | str. 100
7.2. Wady oświadczenia woli | str. 100
7.3. Sankcje wadliwej czynności prawnej | str. 103

Przedstawicielstwo | str. 104

8.1. Istota i typy przedstawicielstwa | str. 104
8.2. Pełnomocnictwo | str. 105
Część druga
Prawo rzeczowe
Rozdział pierwszy
Zagadnienia ogólne | str. 111

Pojęcie prawa rzeczowego | str. 111

1.1. Prawo rzeczowe jako prawo podmiotowe | str. 111
1.2. Zasada numerus clausus praw rzeczowych | str. 112
1.3. Zasada jawności | str. 113
1.4. Zasada szczegółowości | str. 113
1.5. Źródła prawa rzeczowego | str. 114

Podziały praw rzeczowych | str. 114

Rozdział drugi
Własność | str. 117

Pojęcie własności | str. 117
Pozytywna i negatywna strona własności | str. 117
Granice treści prawa własności | str. 118
Granice przestrzenne prawa własności | str. 119

4.1. Ruchomości | str. 119
4.2. Nieruchomości gruntowe | str. 119
4.3. Nieruchomości budynkowe i lokalowe | str. 119

Granice czasowe własności | str. 119
Prawo sąsiedzkie | str. 120

6.1. Problematyka immisji | str. 120
6.2. Zakazane roboty ziemne | str. 121
6.3. Droga niezbędna | str. 121
6.4. Przekroczenie granicy przy wznoszeniu budowli | str. 122
6.5. Korzystanie z przygranicznych pasów gruntu | str. 123
6.6. Stosunki dotyczące granicy | str. 123

Nabycie i utrata własności | str. 124

7.1. Ogólna charakterystyka sposobów nabycia | str. 124
7.2. Nabycie pierwotne i pochodne | str. 125
7.3. Przeniesienie własności | str. 125
7.4. Nabycie własności ruchomości na podstawie umowy z osobą nieuprawnioną | str. 127
7.5. Zasiedzenie | str. 129
7.6. Zrzeczenie się własności | str. 131
7.7. Znalezienie | str. 131
7.8. Inne sposoby | str. 132

Współwłasność | str. 133

8.1. Pojęcie | str. 133
8.2. Warianty współwłasności | str. 134
8.3. Treść i realizowanie uprawnień, a także obowiązków
współwłaściciela | str. 134
8.4. Zniesienie współwłasności | str. 137

Własność lokali | str. 138

9.1. Istota, funkcja i charakter prawny | str. 138
9.2. Ustanowienie własności lokali | str. 140
9.3. Szczególny tryb ustanowienia własności lokalu | str. 142
9.4. Wspólnota mieszkaniowa | str. 144
9.5. Uprawnienia i obowiązki właścicieli lokali | str. 144
9.6. Zarząd nieruchomością wspólną | str. 145

Ochrona własności | str. 146

10.1. Środki ochrony prawa własności w ogólności | str. 146
10.2. Roszczenie windykacyjne (rei vindicatio) i negatoryjne
(actio negatoria) | str. 146
10.3. Roszczenia rozliczeniowe | str. 148
Rozdział trzeci
używanie wieczyste | str. 151

Funkcje i charakter prawny | str. 151
Źródła prawa | str. 151
Zakres podmiotowy i przedmiotowy | str. 152
Ustanowienie używania wieczystego | str. 153
Inne sposoby nabycia użytkowania wieczystego | str. 154
Treść użytkowania wieczystego | str. 154

6.1. Uprawnienia użytkownika wieczystego | str. 154
6.2. Czas stosowania wieczystego | str. 154
6.3. Odrębna własność budynków i sprzętów | str. 155

Wygaśnięcie | str. 155

Rozdział czwarty
Ograniczone prawa rzeczowe | str. 157

Zagadnienia ogólne | str. 157

1.1. Istota i katalog ograniczonych praw rzeczowych | str. 157
1.2. Powstanie, zmiana treści, a także przeniesienie ograniczonych praw rzeczowych | str. 158
1.3. Pierwszeństwo ograniczonych praw rzeczowych | str. 159
1.4. Wygaśnięcie ograniczonych praw rzeczowych | str. 160

używanie | str. 161

2.1. Ogólne atrybuty stosowania | str. 161
2.2. Przedmiot | str. 162
2.3. Używanie przez osoby fizyczne i inne wypadki używania | str. 162

Służebności | str. 163

3.1. Pojęcie | str. 163
3.2. Warianty służebności | str. 163
3.3. Służebność gruntowa | str. 164
3.3.1. Treść | str. 164
3.3.2. Podmioty i przedmiot | str. 165
3.3.3. Powstanie | str. 166
3.3.4. Zakres służebności i sposób jej wykonywania | str. 166
3.3.5. Zmiana treści | str. 166
3.3.6. Wygaśnięcie | str. 167
3.4. Służebność osobista | str. 168
3.5. Służebność przesyłu | str. 169

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu | str. 170

4.1. Istota i treść | str. 170
4.2. Powstanie i przedmiot | str. 171
4.3. Wygaśnięcie | str. 171

Hipoteka | str. 171

5.1. Istota i społeczno-gospodarcze przeznaczenie hipoteki | str. 171
5.2. Przedmiot hipoteki | str. 172
5.3. Treść hipoteki | str. 173
5.4. Zabezpieczona wierzytelność | str. 174
5.5. Powstanie hipoteki | str. 175
5.5.1. Hipoteka umowna | str. 175
5.5.2. Hipoteka przymusowa | str. 176
5.6. Hipoteka łączna | str. 177
5.7. Przeniesienie wierzytelności hipotecznej | str. 178
5.8. Ochrona hipoteki | str. 178
5.9. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego | str. 179
5.10. Wygaśnięcie hipoteki i rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym | str. 179

Zastaw | str. 181

6.1. Istota i porównanie z hipoteką | str. 181
6.2. Rodzaje zastawu | str. 181
6.3. Wygaśnięcie zastawu | str. 184
Rozdział piąty
Posiadanie | str. 185

Natura prawna posiadania | str. 185
komponenty posiadania | str. 185
rodzaje posiadania | str. 185
Domniemania związane z posiadaniem | str. 186
Dzierżenie | str. 186
Nabycie i utrata posiadania | str. 187
Ochrona posiadania | str. 187

Rozdział szósty
Księgi wieczyste | str. 191

Źródła prawa i pojęcie ksiąg wieczystych | str. 191
Funkcje ksiąg wieczystych | str. 191
Ustrój ksiąg wieczystych | str. 192
Jawność ksiąg wieczystych | str. 194
Domniemania związane z wpisem w księdze wieczystej | str. 194
Prawa i roszczenia osobiste | str. 195
Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych | str. 195

Część trzecia
Prawo zobowiązań – część ogólna
Rozdział pierwszy
Zobowiązanie | str. 201

Uwagi wprowadzające | str. 201

1.1. Przedmiot regulacji prawa zobowiązań | str. 201
1.2. Struktura stosunku zobowiązaniowego | str. 201
1.3. Źródła stosunków zobowiązaniowych | str. 202

Podmioty stosunku zobowiązaniowego | str. 203

2.1. Uwagi ogólne | str. 203
2.2. Wielość dłużników albo wierzycieli | str. 203
2.3. Zmiana podmiotów zobowiązania | str. 206

Przedmiot stosunku zobowiązaniowego | str. 208

3.1. Uwagi ogólne | str. 208
3.2. Warianty świadczeń | str. 208
3.3. Świadczenia pieniężne | str. 210
3.4. Odsetki | str. 213

Treść stosunku zobowiązaniowego | str. 215

4.1. Wierzytelność | str. 215
4.2. Dług i odpowiedzialność | str. 216
4.3. Warianty odpowiedzialności | str. 216

Zobowiązania niezupełne | str. 217
Szkoda i jej naprawienie | str. 217

6.1. Pojęcie i typy szkody | str. 217
6.2. Odpowiedzialność odszkodowawcza | str. 218
6.3. Przesłanki powstania odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 219
6.4. Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 220
6.5. Podstawowe sposoby naprawienia szkody | str. 221
Rozdział drugi
Podstawowe źródła zobowiązań | str. 223

Umowy | str. 223

1.1. Uwagi ogólne | str. 223
1.2. Rodzaje umów | str. 223
1.3. Zasada swobody umów | str. 224
1.4. Zawieranie umów | str. 225
1.5. Zawieranie umów z udziałem konsumentów poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość | str. 230
1.6. Uzupełniające zastrzeżenia umowne | str. 233

Bezpodstawne wzbogacenie | str. 235

2.1. Uwagi ogólne | str. 235
2.2. Przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia | str. 235
2.3. Skutki bezpodstawnego wzbogacenia | str. 236
2.4. Nienależne świadczenie | str. 236
2.5. Świadczenie niegodziwe | str. 237

Czyny niedozwolone | str. 237

3.1. Uwagi ogólne | str. 237
3.2. Klasyfikacja czynów niedozwolonych | str. 238
3.2.1. Odpowiedzialność za własne czyny (art. 415 k.c.) | str. 238
3.2.2. Odpowiedzialność za cudze czyny | str. 241
3.2.3. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy realizowaniu władzy publicznej (art. 417–421 k.c.) | str. 245
3.2.4. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta (art. 431 k.c.) | str. 249
3.2.5. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez rzeczy | str. 251
3.2.6. Odpowiedzialność związana z zastosowaniem sił przyrody | str. 253
3.2.7. Odpowiedzialność za towar niebezpieczny (art. 4491 k.c.) | str. 255
3.3. Naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym | str. 257
3.3.1. Wielość podmiotów odpowiedzialnych | str. 257
3.3.2. Naprawienie majątkowej szkody na osobie | str. 257
3.3.3. Naprawienie niemajątkowej szkody na osobie | str. 260
3.3.4. Odpowiedzialność za szkody prenatalne (art. 4461 k.c.) | str. 262
3.4. Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych (art. 4421 k.c.) | str. 262
Rozdział trzeci
Wykonanie zobowiązań | str. 265

Sposób wykonania zobowiązania | str. 265
Podmioty wykonania zobowiązania | str. 266

2.1. Dłużnik | str. 266
2.2. Wierzyciel | str. 266

Przedmiot wykonania zobowiązania | str. 267
Miejsce wykonania zobowiązania | str. 268
Termin wykonania zobowiązania | str. 268
Wykonanie zobowiązań z umów wzajemnych | str. 269
Dowód wykonania zobowiązania | str. 270

7.1. Pokwitowanie | str. 270
7.2. Dokument stwierdzający zobowiązanie | str. 271

Wpływ nieprzeciętnej zmiany stosunków na wykonanie zobowiązania umownego | str. 271

Rozdział czwarty
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania | str. 273

Uwagi wprowadzające | str. 273

1.1. Przesłanki odszkodowawczej odpowiedzialności kontraktowej | str. 274
1.2. Zasada odpowiedzialności dłużnika | str. 274

Niemożliwość świadczenia | str. 275
Opóźnienie i zwłoka dłużnika | str. 277
Zwłoka wierzyciela | str. 278
Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika | str. 279

5.1. Uwagi ogólne | str. 279
5.2. Przesłanki ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika | str. 280
5.3. Środki ochrony pokrzywdzonego wierzyciela | str. 281
Rozdział piąty
Wygaśnięcie zobowiązania | str. 283

Uwagi ogólne | str. 283
Sposoby zaspokojenia wierzyciela | str. 283

Część czwarta
Prawo zobowiązań – część szczegółowa
Rozdział pierwszy
Uwagi wprowadzające | str. 289

Przedmiot regulacji części szczegółowej prawa zobowiązań | str. 289
Szczegółowe stosunki zobowiązaniowe powstałe z umów | str. 290

2.1. Uwagi ogólne | str. 290
2.2. Umowy jako źródło złożonych relacji zobowiązaniowych | str. 291
Rozdział drugi
Stosunki zobowiązaniowe regulujące przeniesienie praw | str. 293

Uwagi ogólne | str. 293
Sprzedaż | str. 294

2.1. Pojęcie, parametry i przedmiot umowy | str. 294
2.2. Prawa i obowiązki sprzedawcy | str. 294
2.3. Prawa i obowiązki kupującego | str. 297
2.4. Przedawnienie roszczeń | str. 298
2.5. Rękojmia za wady | str. 298
2.5.1. Uwagi ogólne | str. 298
2.5.2. Pojęcie i typy wad | str. 299
2.5.3. Uprawnienia z tytułu rękojmi | str. 302
2.5.4. Akty staranności | str. 303
2.5.5. Terminy związane z realizacją uprawnień z tytułu rękojmi | str. 304
2.5.6. Roszczenia zwrotne sprzedawcy | str. 305
2.6. Gwarancja jakości | str. 306
2.7. Szczególne rodzaje sprzedaży | str. 307
2.7.1. Uwagi ogólne | str. 307
2.7.2. Szczególne warianty sprzedaży według Kodeksu cywilnego | str. 307

Darowizna | str. 309

3.1. Pojęcie i cechy | str. 309
3.2. Forma umowy | str. 310
3.3. Prawa i obowiązki stron | str. 310
3.4. Odwołanie darowizny | str. 312

Inne umowy nazwane regulujące przeniesienie praw – przegląd | str. 313

Rozdział trzeci
Stosunki zobowiązaniowe regulujące korzystanie z cudzej rzeczy | str. 315

Uwagi ogólne | str. 315
Najem | str. 315

2.1. Pojęcie i właściwości | str. 315
2.2. Forma umowy | str. 316
2.3. Prawa i obowiązki wynajmującego | str. 316
2.4. Prawa i obowiązki najemcy | str. 317
2.5. Zakończenie stosunku najmu | str. 319

Dzierżawa | str. 320

3.1. Pojęcie i atrybuty | str. 320
3.2. Prawa i obowiązki stron | str. 321

Leasing – ogólna charakterystyka | str. 322
Użyczenie | str. 323

5.1. Pojęcie i cechy | str. 323
5.2. Prawa i obowiązki stron | str. 324
5.3. Zakończenie stosunku użyczenia | str. 324
Rozdział czwarty
Stosunki kredytowe | str. 327

Uwagi ogólne | str. 327
Pożyczka | str. 327

2.1. Pojęcie i atrybuty | str. 327
2.2. Prawa i obowiązki stron | str. 328

Rachunek bankowy | str. 329

3.1. Pojęcie i cechy | str. 329
3.2. Forma umowy | str. 329
3.3. Prawa i obowiązki stron | str. 329
3.4. Zakończenie stosunku rachunku bankowego i przedawnienie roszczeń | str. 330

Pozakodeksowe źródła stosunków kredytowych – umowa kredytu | str. 331

4.1. Uwagi ogólne | str. 331
4.2. Pojęcie i parametry | str. 331
4.3. Tryb zawarcia i forma umowy | str. 331
4.4. Prawa i obowiązki stron | str. 332
4.5. Kredyt konsumencki | str. 333

Zabezpieczenie zwrotu wartości posiadajątkowej – poręczenie | str. 334

5.1. Uwagi ogólne | str. 334
5.2. Pojęcie i atrybuty | str. 334
5.3. Forma umowy | str. 334
5.4. Prawa i obowiązki stron | str. 335
Rozdział piąty
Stosunki zobowiązaniowe regulujące świadczenie usług | str. 337

Uwagi ogólne | str. 337
Umowa o dzieło | str. 338

2.1. Pojęcie, właściwości i przedmiot umowy | str. 338
2.2. Prawa i obowiązki przyjmującego zamówienie | str. 338
2.3. Prawa i obowiązki zamawiającego | str. 340
2.4. Zakończenie stosunku prawnego | str. 342

Umowa zlecenia | str. 343

3.1. Pojęcie, parametry i konstrukcja prawna umowy | str. 343
3.2. Prawa i obowiązki przyjmującego zlecenie | str. 344
3.3. Prawa i obowiązki dającego zlecenie | str. 345
3.4. Zakończenie stosunku zlecenia | str. 346

Wyspecjalizowane postacie umowy o dzieło i umowy zlecenia –
przegląd | str. 346
Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia | str. 348

5.1. Pojęcie | str. 348
5.2. Przesłanki wystąpienia | str. 348
5.3. Prawa i obowiązki stron | str. 349
Rozdział szósty
Stosunki zobowiązaniowe regulujące świadczenia losowe | str. 351

Uwagi ogólne | str. 351
Umowa ubezpieczenia | str. 351

2.1. Istota i warianty ubezpieczeń | str. 351
2.2. Pojęcie i cechy umowy | str. 353
2.3. Tryb zawarcia i forma umowy | str. 353
2.4. Prawa i obowiązki stron | str. 354
2.5. Zakończenie stosunku ubezpieczenia i przedawnienie roszczeń | str. 358

Umowa o grę albo zakład | str. 359

Rozdział siódmy
Stosunki zobowiązaniowe regulujące dostarczanie środków utrzymania | str. 361

Uwagi ogólne | str. 361
Renta | str. 361
Dożywocie | str. 362

Rozdział ósmy
Stosunek spółki | str. 365

Uwagi ogólne | str. 365
typy spółek | str. 365
Spółka cywilna | str. 366
Spółki handlowe – przegląd | str. 369

Rozdział dziewiąty
Stosunki zobowiązaniowe wynikające z przekazu i papierów
wartościowych | str. 375

Przekaz | str. 375
Papiery wartościowe | str. 376

2.1. Pojęcie i funkcje | str. 376
2.2. Powstanie papieru wartościowego | str. 377
2.3. Klasyfikacje papierów wartościowych | str. 377
2.4. Umarzanie papierów wartościowych | str. 378
2.5. Wybrane typy papierów wartościowych – przegląd | str. 379
2.6. Znaki legitymacyjne | str. 380
Rozdział dziesiąty
Stosunki powstałe z innych kodeksowych instytucji zobowiązaniowych | str. 383

Odpowiedzialność utrzymujących hotele i podobne zakłady | str. 383
Przyrzeczenie publiczne | str. 385
Ugoda | str. 386

Część piąta
Prawo spadkowe
Rozdział pierwszy
Pojęcie i funkcje prawa spadkowego | str. 389

Prawo spadkowe w znaczeniu przedmiotowym | str. 389
Podmiotowe prawo do spadku | str. 390
Funkcje prawa spadkowego | str. 391

Rozdział drugi
Spadek i dziedziczenie | str. 393

Pojęcie spadku | str. 393
Pojęcie dziedziczenia | str. 395
Przesłanki nabycia spadku | str. 396

3.1. Otwarcie spadku | str. 396
3.2. Powołanie do spadku | str. 397
3.3. Zdolność do dziedziczenia | str. 397

Brak okoliczności wyłączających produktywność powołania do spadku | str. 398

4.1. Niegodność | str. 398
4.2. Oświadczenie o odrzuceniu spadku | str. 398
4.3. Zrzeczenie się dziedziczenia | str. 401

Umowy dotyczące spadku | str. 402
Znaczenie stwierdzenia nabycia spadku (poświadczenia dziedziczenia) i nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego | str. 403

Rozdział trzeci
Dziedziczenie ustawowe | str. 405

Zasada subsydiarności | str. 405
Krąg spadkobierców i wielkość udziałów | str. 405
Dziedziczenie przez gminę i Skarb Państwa | str. 407

Rozdział czwarty
Rozrządzenia na wypadek śmierci | str. 409

Pojęcie testamentu | str. 409
Przesłanki ważności testamentu | str. 409
Treść testamentu | str. 411

3.1. Ustanowienie spadkobiercy | str. 411
3.2. Inne rozrządzenia | str. 412

Formy testamentu | str. 416
Wykładnia testamentu | str. 419
Odwołanie testamentu | str. 419
Otwarcie i ogłoszenie testamentu | str. 420

Rozdział piąty
Odpowiedzialność za długi spadkowe | str. 421

Wprowadzenie | str. 421
Odpowiedzialność przed przyjęciem spadku | str. 421
Okres od przyjęcia spadku | str. 422
Odpowiedzialność po dziale spadku | str. 424
Zasady spłaty długów przez spadkobiercę | str. 424

Rozdział szósty
Szczególne instytucje ochrony interesów osób najbliższych spadkodawcy | str. 427

Zachowek | str. 427

1.1. Zagadnienia ogólne | str. 427
1.2. Uprawnieni i zobowiązani z tytułu zachowku | str. 427
1.3. Obliczanie i realizacja roszczeń z tytułu zachowku | str. 428
1.4. Wydziedziczenie | str. 430

Uprawnienie do otrzymania przedmiotów urządzenia domowego | str. 431
Uprawnienie do korzystania z mieszkania i urządzenia domowego | str. 432
Uprawnienie dziadków spadkodawcy | str. 432

Rozdział siódmy
Wspólność posiadajątku spadkowego i dział spadku | str. 433

Wspólność majątku spadkowego | str. 433
Pojęcie i tryby działu spadku | str. 434

2.1. Umowny dział spadku | str. 435
2.2. Sądowy dział spadku | str. 436
Część szósta
Prawo rodzinne
Rozdział pierwszy
Prawo rodzinne – zagadnienia wprowadzające | str. 441

Przedmiot prawa rodzinnego | str. 441
cechy prawa rodzinnego | str. 442
Źródła prawa rodzinnego | str. 443
Zasady prawa rodzinnego | str. 445
Pojęcie pokrewieństwa i powinowactwa | str. 445

Rozdział drugi
Małżeństwo | str. 447

Zawarcie małżeństwa | str. 447

1.1. Czynność prawna zawarcia małżeństwa | str. 447
1.2. Przesłanki warunkujące zawarcie małżeństwa | str. 447
1.3. Okoliczności wyłączające zawarcie małżeństwa | str. 449
1.4. Tryb i forma zawarcia małżeństwa | str. 450

Prawa i obowiązki małżonków | str. 450

2.1. Klasyfikacja praw i obowiązków | str. 450
2.2. Wzajemne prawa i obowiązki małżonków | str. 451
2.3. Prawa i obowiązki małżonków względem rodziny | str. 452
2.4. Nazwisko małżonków | str. 455

Małżeńskie ustroje posiadajątkowe | str. 456

3.1. Ogólna charakterystyka stosunków majątkowych między małżonkami | str. 456
3.2. Podstawowe założenia ustroju wspólności ustawowej | str. 457
3.3. Umowne ustroje posiadajątkowe | str. 462
3.4. Przymusowy ustrój majątkowy | str. 464

Ustanie małżeństwa i separacja | str. 465

4.1. Przyczyny ustania małżeństwa | str. 465
4.2. Unieważnienie małżeństwa | str. 466
4.3. Rozwód | str. 467
4.3.1. Przesłanki rozwodu | str. 467
4.3.2. Skutki rozwodu | str. 468
4.4. Separacja | str. 470
Rozdział trzeci
Rodzice i dzieci | str. 473

Pochodzenie dziecka | str. 473

1.1. Uwagi ogólne o pochodzeniu dziecka | str. 473
1.2. Macierzyństwo | str. 474
1.3. Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki | str. 475
1.4. Podziw ojcostwa | str. 477
1.5. Sądowe ustalenie ojcostwa | str. 479
1.6. Dowody przyrodnicze w sprawach o ustalenie pochodzenia
dziecka | str. 480
1.7. Nazwisko i imię dziecka | str. 481

Władza rodzicielska, a także inne stosunki prawne pomiędzy rodzicami a dziećmi | str. 483

2.1. Uwagi ogólne o stosunkach między rodzicami a dziećmi | str. 483
2.2. Treść i realizowanie władzy rodzicielskiej | str. 484
2.3. Powstanie i ustanie władzy rodzicielskiej | str. 487
2.4. Ingerencja sądu opiekuńczego w sprawowanie władzy
rodzicielskiej | str. 487
2.5. Kontakty z dzieckiem | str. 491

Stosunki prawne zbliżone do stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 493

3.1. Uwagi ogólne | str. 493
3.2. Przysposobienie | str. 493
3.3. Opieka nad małoletnim | str. 498
3.4. Piecza zastępcza nad dzieckiem, a także kuratela | str. 501
Rozdział czwarty
Obowiązek alimentacyjny | str. 505

Funkcja, charakter i treść obowiązku | str. 505

1.1. Istota, funkcja i właściwości obowiązku | str. 505
1.2. Treść i postacie obowiązku | str. 506

Podmioty, przesłanki i zakres obowiązku | str. 507

2.1. Źródła i podmioty obowiązku | str. 507
2.2. Przesłanki obowiązku | str. 507
2.3. Zakres obowiązku | str. 509

Kolejność obowiązku oraz jego realizacja | str. 511

3.1. Kolejność obowiązku | str. 511
3.2. Realizacja obowiązku alimentacyjnego, a także ochrona prawa
do alimentów | str. 512
Bibliografia | str. 517