Tytuł System Prawa Administracyjnego Procesowego. TOM II. Część 1. Zakres przedmiotowy i podmiotowy postępowania administracyjnego ogólnego Autorzy Grzegorz Łaszczyca, Andrzej Matan, Wojciech Chróścielewski Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-211-2 Rok wydania 2018 liczba stron 540 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów 15
ROZDZIAŁ 1. Przedmiot postępowania administracyjnego – sprawa administracyjna 23
1.1. Uwagi wstępne 30
1.2. Normy materialnego prawa administracyjnego 32
1.2.1. Kryteria wyodrębnienia 32
1.2.2. Normy merytoryczne 34
1.2.3. Normy kompetencyjne 38
1.3. Stosunek administracyjnoprawny 40
1.4. Istota sprawy administracyjnej 43
1.5. Elementy konstytutywne sprawy administracyjnej 47
1.5.1. Elementy normatywne 47
1.5.1.1. Norma uprawniająca do konkretyzacji prawa 47
1.5.1.2. Norma konkretyzowana 54
1.5.2. Elementy realne 59
1.5.2.1. Podmioty 59
1.5.2.2. Fakty sprawy 62
1.5.3. Elementy sprawy w ujęciu dynamicznym 66
1.6. Rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej 73
1.7. Res iudicata w prawie administracyjnym 86
1.8. Normatywne ujęcie sprawy administracyjnej 91
1.9. Sprawa administracyjna a sprawa cywilna 94
1.9.1. Podstawowe różnice 94
1.9.2. Przedmiot nowoczesnania nieprocesowego 97
ROZDZIAŁ 2. Organ prowadzący postępowanie 103
2.1. Określenie organu prowadzącego progresywnanie administracyjne 108
2.2. Władztwo administracyjne i działania niewładcze w praktyce funkcjonowania administracji 114
2.3. Zasada jednolitości władzy państwowej a zasada trójpodziału władzy – władza wykonawcza a administracja publiczna 119
2.4. Kodeksowa definicja organu administracji publicznej i rodzaje tych organów 124
2.5. Organy jednoosobowe i organy kolegialne – przesłanki wydania decyzji 142
2.5.1. Niedostatek regulacji prawnej związanej z podejmowaniem decyzji poprzez organy kolegialne 142
2.5.2. Zagadnienie upoważnienia pracownika aparatu pomocniczego organu do wydawania decyzji z upoważnienia organu 145
2.6. Właściwość organu 146
2.6.1. Uwagi ogólne 146
2.6.2. Właściwość rzeczowa 147
2.6.3. Właściwość miejscowa 158
2.6.4. Właściwość instancyjna 159
2.7. Duży o właściwość i wielki kompetencyjne 161
2.8. Instytucje zapewniające neutralność organu przy rozstrzyganiu sprawy 169
2.8.1. Uwagi ogólne 169
2.8.2. Wyłączenie pracownika organu administracji od udziału w nowoczesnaniu – wielki w literaturze i orzecznictwie sądowym 171
2.8.3. Dopuszczalność orzekania w trybie perfekcyjnym w sytuacji, w której pracownik brał udział w wydaniu decyzji w trybie zwyczajnym 180
2.8.4. Zagadnienie wyłączenia pracownika, który brał udział w wydaniu decyzji kasacyjnej z art. 138 § 2 k.p.a. 181
2.8.5. Problematyka wyłączenia członka organu kolegialnego działającego in pleno w przypadku złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy 184
2.8.6. Wyłączenie organu administracji w nowoczesnaniu 187
2.8.7. Problematyka dopuszczalności orzekania poprzez organ samorządu terytorialnego w sprawie, w której stroną jest ta jednostka 190
2.8.8. Konsekwencje prawne naruszenia przepisów dotyczących wyłączenia 195
2.9. Organ wyższego stopnia w nowoczesnaniu administracyjnym i konstrukcja jego wyznaczania 198
2.10. Nowy model innowacyjnania odwoławczego 208
ROZDZIAŁ 3. Organy współdziałające w procesie wydawania decyzji 211
3.1. Uwagi wprowadzające 214
3.1.1. Przyczyny współdziałania organów administracji publicznej 214
3.1.2. Współdziałanie w ogólnym postępowaniu administracyjnym 217
3.1.3. Rodzaje współdziałania 218
3.1.4. Zakres podmiotowy współdziałania 220
3.1.5. Współkompetencja, współdecydowanie i inne sytuacje podobne do współdziałania materialnoprawnego 227
3.2. Rozwój podstaw prawnych współdziałania 233
3.2.1. Współdziałanie pod rządem rozporządzenia Prezydenta RP z 22.03.1928 r. O progresywnaniu administracyjnem 233
3.2.2. Współdziałanie w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego 234
3.2.3. Współdziałanie jako zasada ogólna progresywnania administracyjnego 236
3.2.4. Podstawy współdziałania zawarte w ustawach materialnoprawnych 238
3.3. Współdziałanie organów na podstawie prawa materialnego 240
3.3.1. Powstanie obowiązku współdziałania 240
3.3.2. Pomocniczy charakter nowoczesnania przed organem obowiązanym do zajęcia stanowiska 242
3.3.3. Problem statusu organu obowiązanego do zajęcia stanowiska w innowacyjnaniu głównym 247
3.3.4. Ochrona przed bezczynnością i przewlekłością nowoczesnania przed organem współdziałającym i zwołanie posiedzenia w trybie współdziałania 250
3.3.5. Charakter prawny postanowienia wydanego poprzez organ współdziałający 253
3.3.6. Forma stanowiska organu współdziałającego 255
3.4. Skutki zaniechania albo wadliwego współdziałania 258
3.4.1. Zaniechanie współdziałania 258
3.4.2. Zajęcie stanowiska po wydaniu decyzji 259
3.4.3. Nieuwzględnienie stanowiska organu współdziałającego 261
3.4.4. Naruszenie współdziałania procesowego 261
3.5. Organ współdziałający w mediacji i przy załatwieniu sprawy w formie ugody 262
ROZDZIAŁ 4. Strona w progresywnaniu administracyjnym 263
4.1. Wprowadzenie 266
4.2. Dotychczasowe stanowisko judykatury i doktryny 267
4.3. Regulacje dotyczące innowacyjnań wstępnych 270
4.3.1. Progresywnanie wstępne przed organem I instancji w trybie zwykłym 270
4.3.2. Postępowanie wstępne przed organem II instancji w trybie zwykłym 272
4.3.3. Nowoczesnanie wstępne w trybach perfekcyjnych 277
4.3.4. Wnioski cząstkowe 278
4.4. Przesłanka decydująca o legitymacji procesowej stron jurysdykcyjnych nowoczesnań administracyjnych 281
4.4.1. W sprawach załatwianych w formie decyzji 281
4.4.1.1. Kryterium interesu prawnego a charakter normy prawnej 281
4.4.1.2. Trudności w ustaleniu źródła interesu prawnego 285
4.4.1.3. „Prawa refleksowe” 288
4.4.2. W sprawach załatwianych milcząco 290
4.4.3. W sprawach kończących się wydaniem generalnego aktu administracyjnego 293
4.4.4. Szczególne uregulowania dotyczące przesłanek legitymacji procesowej 296
4.4.4.1. Wprowadzenie 296
4.4.4.2. Prawo budowlane 296
4.4.4.3. Zagospodarowanie przestrzeni – nieformalne kryterium „geograficzne” 298
4.4.4.4. Prawo ochrony środowiska – formalne kryterium „geograficzne” 301
4.4.4.5. Prawo wodne 302
4.5. Rodzaje podmiotów posiadających zdolność występowania w charakterze stron w innowacyjnaniach administracyjnych (zdolność prawna – art. 29 k.p.a.) 303
4.5.1. Osoby fizyczne 303
4.5.2. Osoby prawne 304
4.5.3. Jednostki nieposiadające osobowości prawnej 305
4.5.3.1. Organizacje społeczne 305
4.5.3.2. Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne 305
4.5.3.3. Inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej 306
4.6. Zdolność do czynności prawnych stron 307
4.7. Przedstawiciel 309
4.8. Pełnomocnik 309
4.8.1. Pełnomocnictwo 309
4.8.2. Pełnomocnictwo domniemane 313
4.8.3. Pełnomocnictwo do doręczeń 314
4.8.4. Przymus adwokacko-radcowski 314
4.8.5. Pominięcie pełnomocnika strony 315
4.9. Następstwo procesowe 316
4.9.1. Następstwo procesowe jako skutek następstwa prawnego 317
4.9.1.1. W odniesieniu do praw zbywalnych i dziedzicznych 317
4.9.1.2. W odniesieniu do praw niezbywalnych i niepodlegających dziedziczeniu 319
4.9.2. Następstwo procesowe niebędące konsekwencją następstwa prawnego 324
4.10. Konkluzja końcowa – sugestia (de lege ferenda) wprowadzenia nowego uregulowania potwierdzającego posiadanie statusu strony w danym progresywnaniu administracyjnym 328
ROZDZIAŁ 5. Prokurator i inni uczestnicy postępowania na prawach strony 331
5.1. Geneza i ewolucja udziału prokuratora w innowacyjnaniu administracyjnym 335
5.1.1. Uwagi wprowadzające 335
5.1.2. Ewolucja regulacji prawnej dotyczącej udziału prokuratora w postępowaniu administracyjnym 335
5.1.2.1. Początki prokuratury w Europie, a także na ziemiach polskich 335
5.1.2.2. Prokuratura w Polsce okresu powojennego 337
5.1.2.3. Prokuratorska kontrola funkcjonowania administracji a wejście w życie Kodeksu innowacyjnania administracyjnego 340
5.1.2.4. Prokuratorska kontrola administracji w ustawodawstwie lat 1967–1985 342
5.1.2.5. Prokuratura i udział prokuratora w nowoczesnaniu administracyjnym od roku 1985 do czasów współczesnych 345
5.2. Zgodność z prawem jako główny determinant uzasadniający udział prokuratora w innowacyjnaniu administracyjnym 346
5.2.1. Ochrona praworządności jako zadanie prokuratury 346
5.2.2. Istota praworządności w kontekście udziału prokuratora w innowacyjnaniu administracyjnym 348
5.2.3. Zgodność z prawem innowacyjnania i wydanego w jego toku rozstrzygnięcia 350
5.2.4. Źródła informacji o naruszeniach prawa w postępowaniu administracyjnym 352
5.3. Wewnętrzne progresywnanie przedprocesowe 357
5.3.1. Uwagi wprowadzające 357
5.3.2. Istota czynności progresywnania przedprocesowego 358
5.3.3. Czynności przedprocesowe a Kodeks nowoczesnania administracyjnego 359
5.4. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym w świetle przepisów Kodeksu innowacyjnania administracyjnego 360
5.4.1. Uwagi wprowadzające 360
5.4.2. Spór o udział prokuratora „w każdym stadium nowoczesnania” 363
5.4.3. Prokurator jako podmiot na prawach strony nowoczesnania 367
5.5. Procesowe formy udziału prokuratora w progresywnaniu administracyjnym 370
5.5.1. Uwagi ogólne 370
5.5.2. Żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego 371
5.5.2.1. Uwagi wprowadzające 371
5.5.2.2. Dopuszczalność odmowy wszczęcia postępowania, którego żąda prokurator 373
5.5.2.3. Spór o datę wszczęcia postępowania zainicjowanego wnioskiem prokuratora 375
5.5.3. Sprzeciw od decyzji ostatecznej 377
5.5.3.1. Istota sprzeciwu 377
5.5.3.2. Niedopuszczalność sprzeciwu i niedopuszczalność wszczęcia innowacyjnania w trybie wyodrębnionym sprzeciwem 377
5.5.3.3. „Samodzielność” sprzeciwu jako środka prawnego od ostatecznej decyzji administracyjnej 378
5.5.3.4. Rodzaje sprzeciwów prokuratora i obowiązki organu administracji, do którego kierowany jest sprzeciw 380
5.5.3.5. Właściwość prokuratora do wniesienia sprzeciwu 381
5.5.3.6. Zakres temporalny prokuratorskiego sprzeciwu 383
5.5.3.7. Sprzeciw prokuratora a milczące załatwienie sprawy 384
5.5.3.8. Sprzeciw a skarga do sądu administracyjnego 387
5.5.3.9. Sprzeciw prokuratora a inne rodzaje sprzeciwów przewidziane przepisami kodeksu i ustaw szczególnych 389
5.5.4. Sprawność sprzeciwu i innych kodeksowych środków prawnych przysługujących prokuratorowi w postępowaniu administracyjnym 391
5.6. Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka jako podmioty działające na prawach przysługujących prokuratorowi 394
5.6.1. Uwagi wprowadzające 394
5.6.2. Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie organów ochrony prawnej 395
5.6.3. Uprawnienia procesowe Rzecznika Praw Obywatelskich w progresywnaniu administracyjnym 397
5.6.3.1. Właściwość Rzecznika oraz cel przyznania mu uprawnień procesowych 397
5.6.3.2. Źródła informacji o sprawach, ich badanie oraz selekcja 399
5.6.3.3. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w progresywnaniu administracyjnym na prawach przysługujących prokuratorowi 400
5.6.3.4. Problematyka sprzeciwu jako środka interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach administracyjnych 402
5.6.4. Rzecznik Praw Dziecka 404
5.6.5. Inne podmioty na prawach strony o uprawnieniach procesowych prokuratora 405
5.7. Inne podmioty na prawach strony występujące w nowoczesnaniu administracyjnym 406
ROZDZIAŁ 6. Organizacja społeczna w progresywnaniu administracyjnym 408
6.1. Uwagi wprowadzające 413
6.2. Cel udziału organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym – kontrola społeczna w społeczeństwie obywatelskim 416
6.3. Pojęcie organizacji społecznej 418
6.4. Formy organizacyjnoprawne organizacji społecznych 429
6.4.1. Stowarzyszenie 429
6.4.2. Fundacja 431
6.4.3. Organizacje zawodowe 434
6.4.4. Organizacje samorządowe 435
6.4.5. Organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw 438
6.5. Problem statusu spółdzielni jako organizacji społecznych 439
6.6. Organizacje społeczne a organizacje pozarządowe 442
6.7. Udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym w roli podmiotu na prawach strony 447
6.7.1. Inicjatywy procesowe organizacji społecznej. Uwagi wstępne 447
6.7.2. Uprawnienie organizacji społecznej do wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie innowacyjnania administracyjnego 451
6.7.3. Uprawnienie organizacji społecznej do wystąpienia z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w progresywnaniu administracyjnym 455
6.7.4. Tryb i forma rozpatrzenia wniosku organizacji społecznej 462
6.7.4.1. Nowoczesnanie incydentalne w sprawie żądania organizacji społecznej 462
6.7.4.2. Przesłanki udziału organizacji społecznej w nowoczesnaniu administracyjnym jako podmiotu na prawach strony 466
6.7.4.3. Istota postanowienia wydawanego na podstawie art. 31 § 2 k.p.a. Oraz podmioty legitymowane do jego zaskarżenia 479
6.7.5. Pozycja procesowa organizacji społecznej uczestniczącej w innowacyjnaniu administracyjnym jako podmiot na prawach strony 486
6.7.6. Powiadomienie organizacji społecznej przez organ administracji o wszczęciu innowacyjnania administracyjnego 494
6.8. Przedstawienie poprzez organizację społeczną stanowiska w sprawie 496
6.9. Przepisy szczególne regulujące udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym jako podmiotu na prawach strony 499
ROZDZIAŁ 7. Inni uczestnicy progresywnania administracyjnego 504
7.1. Uwagi ogólne 506
7.2. Biegły 507
7.2.1. Pojęcie biegłego 507
7.2.2. Kwalifikacje biegłego 509
7.2.3. Powołanie biegłego 511
7.2.4. Opinia biegłego 515
7.2.5. Jednostka naukowa (badawcza) jako podmiot wydający opinię w toku postępowania administracyjnego 516
7.3. Świadek 517
7.3.1. Pojęcie świadka, jego rola w nowoczesnaniu administracyjnym i forma składanych przez niego zeznań 517
7.3.2. Zdolność do występowania w nowoczesnaniu administracyjnym w charakterze świadka 520
7.3.2.1. Uwagi ogólne 520
7.3.2.2. Ograniczenia zdolności do występowania w charakterze świadka wynikające z art. 82 k.p.a. 521
7.3.2.3. Ograniczenie zdolności mediatora do pełnienia roli świadka w innowacyjnaniu administracyjnym 524
7.3.2.4. Wyłączenia w zakresie zdolności do występowania w charakterze świadka wynikające z przepisów prawa międzynarodowego 524
7.3.3. Uprawnienia i obowiązki świadka w progresywnaniu administracyjnym 526
7.3.3.1. Obowiązek złożenia poprzez świadka zeznań 526
7.3.3.2. Prawo uchylenia się od obowiązku złożenia zeznań w charakterze świadka i prawo świadka do odmowy odpowiedzi na pytania 529
7.4. Mediator 532
7.4.1. Rola mediatora w nowoczesnaniu administracyjnym 532
7.4.2. Kryteria względem mediatora 533
7.4.3. Uprawnienia i obowiązki mediatora związane z prowadzeniem mediacji 534
7.5. Osoby i podmioty trzecie w postępowaniu administracyjnym 535
7.5.1. Osoby trzecie (osoby zainteresowane) 535
7.5.2. Osoby trzecie zobowiązane do okazania przedmiotu oględzin 538
7.5.3. Inne podmioty 538