Napisana przez historyków z Uniwersytetu Śląskiego książka stanowi studium polityki pamięci realizowanej poprzez komunistyczne władze Polski stalinowskiej. Ukazuje najróżniejsze poczynania rządzących, których wspólnym celem była stanowcza przebudowa zbiorowej pamięci historycznej polskiego społeczeństwa.
Autorzy rekonstruują w niej treści na temat przeszłości, jakie komuniści starali się upowszechnić w świadomości Polaków, a także narzędzia, a także sposoby, przy pomocy których usiłowali tego dokonać. Wywody posiadają tło porównawcze – w celu odpowiedniego udokumentowania rzeczywiście „przełomowego" charakteru poczynań komunistów w sferze pamięci, przeprowadzono niemal tak samo rozbudowaną, równoległą rekonstrukcję polityki pamięci praktykowanej w Polsce w okresie międzywojennym (najczęściej w dobie rządów piłsudczyków).
W pracy zaproponowany został także ogólniejszy model historycznego badania zjawisk pamięci zbiorowej, który powinien okazać się {pomocn|przydatn)y w analizie przypadków innych niż te bezpośrednio w niej rozważane.