Teoria i praktyka w myśli amerykańskich pragmatystów (Universitas)

Inspiracją dla niniejszej książki były zjawiska trojakiego typu. Po pierwsze, coraz powszechniejsza w Polsce (i nie tylko) tendencja, by stawiać pytania o praktyczne użycia teorii naukowych i żeby czynić to w odniesieniu nie tylko do nauk doświadczalnych, ale także w stosunku do tak „niepraktycznych” dziedzin jak filozofia. Po drugie, aktualne zjawiska występujące w samej filozofii, polegające na zróżnicowanego rodzaju próbach innego tradycyjne odczytania, a także użycia tekstów i koncepcji tradycyjnych pragmatystów, a także neopragmatystów. Po trzecie, narastająca potrzeba stawienia czoła problemom – o zasięgu jednocześnie lokalnym (dotykającym grupy sąsiadów, uczniów jednej klasy czy współpracowników), jak i globalnym – społecznej dyskryminacji i wykluczenia. Skuteczne sposoby przeciwdziałania tego typu zjawiskom muszą prowadzić do powiązanych ze sobą zmian na wszelkich poziomach życia społecznego, od poziomu ideowego począwszy. Udział refleksji filozoficznej jednocześnie w projektowaniu tych zmian, jak i w świadomym i społecznie odpowiedzialnym tworzeniu nowych koncepcji jest nie do zastąpienia.

Filozoficzna refleksja nad naturą relacji pomiędzy teorią a praktyką nigdy nie pozostaje w całości bezinteresowna – zazębia się bowiem z pytaniem o status filozofii. Jest to dociekanie krytyczne, a także samoodnośne, w którym filozof weryfikuje założenia dotyczące celów, zadań i metod własnej refleksji. Ponowożytne odrzucenie dualizmu teorii i praktyki jest zatem poszukiwaniem poprzez filozofię „nowej formuły”, w szczególności dla jej funkcjonalnego zaangażowania.