Hebrajska epigrafika nagrobna w polsce (Universitas)

Cmentarz żydowski z nagrobkami i inskrypcjami jest zjawiskiem kulturowym. Jest świadectwem przemijania i trwania. Odnosi się do tego, co jest nieprzemijające i nieśmiertelne. Ukazuje to, co ulotne i zmienne. Jest obrazem dokonujących się przemian w społeczności żydowskiej. Jest źródłem historycznym. Językowy obraz śmierci i zjawisk z nią związanych odwołuje się do rozmaitych sposobów utrwalenia inskrypcji poczynając od czystego nazewnictwa (inskrypcje onomastyczne), a kończąc na metaforyczno-peryfrastycznych obrazach nadających inskrypcjom charakter poetycki. Przedstawiony materiał obejmuje cmentarze w Polsce, choć w wielu punktach odnosi się do tradycji nie tylko Żydów w Polsce, ale szerzej – do tradycji aszkenazyjskich Żydów. Schemat formularza inskrypcji jest bowiem podobny do inskrypcji występujących na cmentarzach w Niemczech, Czechach, Słowacji, Austrii czy Ukrainy. Należy także pamiętać, iż we współczesnych granicach Polski występują wskutek zmian granic różnorodne tradycje europejskich Żydów.

Dr hab. Leszek Hońdo – kierownik Zakładu Kultury Żydów w Instytucie Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprzewodniczący Komisji Historii i Kultury Żydów Polskiej Akademii Umiejętności. Zajmuje się kulturą Żydów, cmentarzami żydowskimi, hebrajską epigrafiką i myślą żydowską. Autor m.in.: Krakowski Memorbuch bejt hamidraszu Majera Dajana, Kraków 2010, Dom przedpogrzebowy przy Żydowskim Nowym Cmentarzu w Krakowie, Kraków 2011, a także kilku książek o żydowskich cmentarzach w Polsce.