Pedagogia wzoru jako model formacji duchownych w kościele starożytnym (Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego)

Tytuł Pedagogia wzoru jako model formacji duchownych w kościele starożytnym Autor Adam Orczyk Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe UKSW ISBN 978-83-7072-787-1 Rok wydania 2013 Warszawa ilość stron 496 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów biblijnych 10
Wstęp 13
Część I. Pedagogia Jezus a wobec Dwunastu i jej kontynuacja w Kościele pierwotnym 33
Rozdział I. Wzór wychowawczy Jezusa z Nazaretu 36
1. Jezus jako Pedagog, Mistrz i Nauczyciel 38
1.1. Działalność nauczycielska Jezusa w kontekście żydowskiej tradycji edukacyjnej 40
1.2. Nieszablonowy charakter nauczania Jezusa 49
2. Dobór Dwunastu 53
3. Komponenty pedagogii Jezusa wobec Dwunastu 59
3.1. Powołanie i powierzenie misji 59
3.2. Kategoryczny charakter wezwania 61
3.3. Konsekwencje pójścia za Jezusem 63
3.4. Życie we wspólnocie wybranych 64
4. Misja Jezusa – misją Kościoła 71
Rozdział II. Dzieło formacyjne Pawła Apostoła 77
1. Paweł Apostoł w roli wychowawcy swych współpracowników i następców 78
2. Przełożeni wspólnoty Kościoła 89
3. Kwalifikacje kandydatów na biskupów-prezbiterów i diakonów 95
4. Wzór pasterza na przykładzie Pawła Apostoła 105
Rozdział III. Ewolucja pierwotnych modeli formacyjnych 111
1. Model hierarchiczny kapłaństwa według Ignacego z Antiochii i Pseudo-Dionizego Areopagity 114
2. Cele formacyjne wynikające z przyjętej eklezjologii 119
3. Rozwój terminologii w obrębie urzędowej posługi kapłańskiej 122
Część II. Formacja duchownych w strukturach i prawodawstwie Kościoła pierwszych wieków 129
Rozdział I. Uformowanie się stopni i funkcji święceń 134
1. Duchowni wyższych święceń 136
2. Duchowni niższych święceń 141
3. Wzrost kompetencji prezbiterów i ich pozycji w ramach sacerdotium 147
Rozdział II. Wymogi stawiane kandydatom do święceń 159
1. Wiek święceń 160
2. Kryteria fizyczne i zdrowotne 162
3. Predyspozycje duchowo-moralne 165
4. Kryteria związane z wykształceniem 174
5. Szczegółowe zalecenia dyscyplinarno-obyczajowe 176
6. Obowiązek celibatu 180
7. Problem symonii 190
Rozdział III. Kształcenie i przygotowanie duchownych w kontekście hellenistycznej tradycji edukacyjnej 194
1. Chrześcijaństwo wobec szkoły i kultury klasycznej 195
2. Przygotowanie podstawowe – formacja lektorów 209
3. Przygotowanie ogólne i teologiczne duchownych – pomiędzy ideałem a rzeczywistością 213
4. Przygotowanie kaznodziejskie i katechetyczne 219
Część III. Powstanie i rozwój monastycznych wzorców formacji kapłańskiej 227
Rozdział I. Formacja w środowisku monastycznym na Wschodzie 229
1. Źródła monastycyzmu chrześcijańskiego – ascetyzm 229
2. Życie monastyczne we wspólnotach anachoreckich 233
3. Formacja mnichów w pachomiańskich wspólnotach cenobitycznych 238
4. Pedagogia Ojców Pustyni – kierownictwo duchowe 244
5. Formacja we wspólnotach bazyliańskich 253
6. Wychowanie w klasztorze – oblati 260
Rozdział II. Formacja na Zachodzie pod wpływem ideału monastycznego 266
1. Monasterium clericorum Euzebiusza z Vercelli i podobne fundacje w Italii 268
2. Formacja duchownych na terenie Galii 273
2.1. Presbyterium Hilarego z Poitiers 274
2.2. Formacja mnicha-kapłana-duszpasterza według Marcina z Tours 275
2.3. Adaptacja wschodniego ascetyzmu do mentalności zachodniej – Jan Kasjan 279
2.4. Troska o nauczanie wiernych – Cezary z Arles 284
3. Doświadczenie życia monastycznego i formacja mnicha-prezbitera u św. Augustyna 293
3.1. Przyjęcie zakonnego stylu życia – „klasztor w ogrodzie" 294
3.2. Klasztor duchownych w domu biskupim – powstanie diecezjalno-monastycznej formuły przygotowania do kapłaństwa 297
3.3. Elementy formacyjne w augustyńskiej Regule monastycznej 302
4. Klasztor jako „szkoła służby Pańskiej" według Benedykta z Nursji 306
Część IV. Troska o formację i przygotowanie duchownych na przykładzie świadectwa życia i pism
wybranych Ojców Kościoła 311
Rozdział I. Wzór formacyjny kapłana w traktacie Obowiązki duchownych Ambrożego z Mediolanu 314
1. Świadectwo życia Ambrożego 316
2. Posługa prezbiterów w Kościele mediolańskim 323
3. Wymagania formacyjne i duszpasterskie 326
3.1. Przyjęcie i odczytanie powołania 327
3.2. Godność prezbiterów 331
3.3. Funkcje prezbiterów 336
4. Szczegółowe cele formacji w porządku naturalnym i nadprzyrodzonym 343
4.1. Kształtowanie dojrzałości ludzkiej – cnoty kardynalne i przymioty moralne 344
4.2. Kształtowanie dojrzałości kapłańskiej – cnoty religijne 354
Rozdział II. Przygotowanie kapłana-kaznodziei na podstawie Rozprawy o kapłaństwie Grzegorza z Nazjanzu 367
1. Świadectwo życia Grzegorza 368
2. Przygotowanie intelektualne kapłana-kaznodziei 377
2.1. Wiedza z zakresu enkyklios paideia 378
2.2. Wiedza z zakresu filozofii 379
2.3. Wiedza z zakresu psychologii pastoralnej 380
2.4. Wiedza biblijna – kapłan jako głosiciel słowa Bożego 383
2.5. Wiedza ściśle teologiczna 387
3. Formacja duchowa kapłana-kaznodziei: walka z wadami i nabywanie cnót 390
Rozdział III. Droga formacji do kapłaństwa na przykładzie Jana Chryzostoma i jego Dialogu O kapłaństwie 396
1. Świadectwo życia Jana Chryzostoma 398
1.1. Okres antiocheński 399
1.2. Okres cenobityczno-anachorecki 404
1.3. W strukturach Kościoła antiocheńskiego 405
2. Monastycyzm otwarty na życie apostolskie 409
3. Wychowanie w rodzinie jako przygotowanie do życia kapłańskiego 416
4. Wnioski formacyjne 424
Rozdział IV. Formacja kapłana-pasterza według Księgi reguły pasterskiej Grzegorza szerokiego 429
1. Świadectwo życia Grzegorza obszernego 430
2. Kluczowe aspekty formacji kapłańskiej 433
2.1. Oczekiwania moralne i osobowościowe 436
2.2. Przymioty i wymogi intelektualne 441
Zakończenie 445
Bibliografia 455