Zmierzch europy (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Tytuł Zmierzch Europy Autor Jerzy Kleer Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-21164-6 Rok wydania 2020 Wydanie 1 liczba stron 208 Format epub, mobi Spis treści WSTĘP 9 ROZDZIAŁ 1. Nierównomierność jako uniwersalna należycieść rozwoju 13 1.1. Nierównomierny rozwój społeczno-ekonomiczny 13 1.2. System kulturowy 14 1.3. Główne składniki różnicujące świat 15 1.4. Warunki przyrodniczo-geograficzne 16 1.5. Czynniki ekonomiczno-społeczne i technologiczno-nowoczesne 19 1.6. Wzrost populacji jako element rozwoju i różnicowania świata 22 1.7. Przemoc jako czynnik różnicowania społeczeństw i państw 27 1.8. Komentarz końcowy 33 CZĘŚĆ I 35 EKSPANSJA EUROPY 35 ROZDZIAŁ 2. Główne składniki cechujące (nie)ciągłość w kształtowaniu społeczeństw i państwa 39 2.1. Uwagi ogólne 39 ROZDZIAŁ 3. Świat zewnętrzny i pasja jego poznania, a także dążenie do jego podbicia 43 3.1. Źródła i przyczyny poznawania świata oraz chęci jego podbicia 43 3.2. Elity władzy, dominacja elit religijnych, a także zdobywców ekonomicznych. Zmieniający się charakter elit politycznych 44 3.3. Modele jednoczenia Europy 45 ROZDZIAŁ 4. Główne składniki postępowej Europy 47 4.1. Rewolucja oświeceniowa 47 4.2. Wojny chłopskie i wojny religijne 48 4.3. Początki rewolucji przemysłowej 50 4.4. Powstawanie państw suwerennych 52 4.5. Skąd się wzięła kategoria państwa suwerenno-narodowego? 53 4.6. Rozwój Europy przez wojny 55 4.7. Zmiana oblicza Europy 57 4.8. Mechanizmy ekspansji 59 4.8.1. Gospodarka rynkowa 59 4.8.2. Najróżniejszy charakter ekspansji państw europejskich 61 4.8.3. Miasta jako ośrodki ekspansji ekonomicznej 62 4.8.4. Infrastruktura twarda i miękka 63 4.8.5. Ekspansja kulturowa 69 4.8.6. Konsekwencje rewolucji przemysłowej 70 ROZDZIAŁ 5. Różnicowanie Europy jako jedna z form jej słabości 71 5.1. Zarys ogólnych przyczyn różnicujących Europę 71 5.2. Podsumowanie 74 CZĘŚĆ II 75 EPOKA PRZEŁOMU 75 ROZDZIAŁ 6. Skutki pierwszej wojny światowej 79 6.1. Rozpad mocarstw w Europie Środkowo-Wschodniej i pojawienie się nowych państw 79 6.2. Świeże eksperymenty systemowe 80 6.3. Postęp techniczny i edukacyjny w okresie międzywojennym 84 ROZDZIAŁ 7. Skutki drugiej wojny światowej 86 7.1. Uwagi ogólne 86 7.2. Rywalizacja między Związkiem Radzieckim a USA i ich konsekwencje światowe 87 7.3. Trzy kwestie zasługujące na komentarz 90 7.4. Przesilenia cywilizacyjne i ich skutki ogólne 96 CZĘŚĆ III 101 EUROPA WSPÓŁCZESNA 101 ROZDZIAŁ 8. Zniżający się potencjał ludnościowy 105 8.1. Uwagi wstępne 105 8.2. Problem ludnościowy w Europie 109 ROZDZIAŁ 9. Potencjał ekonomiczno-techniczny Europy 113 9.1. Uwagi ogólne 113 9.2. Zróżnicowanie Europy 115 ROZDZIAŁ 10. Europa kontynentem wzrastającej liczby państw 123 10.1. Wzrost liczby państw jako efekt wojen światowych 123 10.2. Fazy powstawania państw 126 ROZDZIAŁ 11. Unia Europejska 133 11.1. Przyczyny wyodrębnienia Unii Europejskiej 133 11.2. Podziały w Unii Europejskiej 135 ROZDZIAŁ 12. Pozostałe państwa Europy 142 12.1. Uwagi wstępne 142 12.2. Państwa europejskie poza Unią Europejską 143 ROZDZIAŁ 13. Systemy kulturowe i ich znaczenie w rozwoju 148 13.1. Wpływ systemu kulturowego na różnicowanie państw 148 13.2. Język 149 13.3. Tradycja 151 13.4. Historia 156 13.5. Religia 158 13.6. Stosunek społeczeństwa do państwa i państwa do społeczeństwa 162 ROZDZIAŁ 14. Rozwój Europy poprzez wojny 167 14.1. Ujęcie ogólne 167 14.2. Charakterystyka wojen 168 CZĘŚĆ IV 173 WYZWANIA DLA EUROPY 173 ROZDZIAŁ 15. Wyzwania, przed jakimi stoi Europa 177 15.1. Wyzwania wynikające ze zróżnicowania państw europejskich 177 15.2. Europa podzielona 180 ROZDZIAŁ 16. Europa pełna deficytów 185 16.1. Problemy związane z depopulacją 185 16.2. Deficyt korzystnych i skutecznych elit, najczęściej o charakterze politycznym 187 16.3. Deficyty w systemach edukacyjnych, a także ich wpływ na defi cyt elit władzy 188 16.4. Unia Europejska: ograniczone zdolności współpracy, pomiędzy zrzeszonymi w niej państwami 190 16.5. Deficyt dóbr publicznych 191 16.6. Zagrożenia wynikające z ograniczonej ochrony środowiska i niedostatecznej walki z ociepleniem klimatu 200 ROZDZIAŁ 17. Czy Europa skazana jest na marginalizację? 203 LITERATURA 209 INDEKS 213