Polska Ludowa 1944-1956 To stanowczo dramatyczne czasy. Jeszcze trwała II wojna światowa, jeszcze rok był do jej zakończenia, a w Polsce rozpoczęły się bratobójcze walki, w wyniku których zginęło, zostało zamordowanych ok.
25 tys. Osób, tym 5143 cywilów i 187 dzieci do lat 14. Manifest PKWN, reforma rolna i upaństwowienie przemysłu, postulowane na dodatek w Londynie, zapoczątkowały nowy okres w dziejach Polski, dokonała się zmiana ustroju.
Lata 1944-1956 to czas odbudowy, nie tylko Warszawy i rozpoczętej industrializacji, ogromnej migracji ze wsi do miast, awansu społecznego, lecz także stalinizacji państwa, licznych aresztowań, wywózek i wyroków śmierci.
Dopiero Październik ’56, swoista rewolucja bez rewolucji, przerwał na dobre przenoszenie do Polski radzieckiego modelu sprawowania władzy. Powrót Władysława Gomułki do władzy przyniósł demokratyzację i liberalizację systemu.
Wraz z nią na uniwersytety wróciło wielu odsuniętych wcześniej profesorów, w kulturze odrzucono realizm socjalistyczny, zaczęły powstać wybitne dzieła w kinematografii, sztuce, muzyce, a ich twórcy otrzymali prestiżowe międzynarodowe nagrody.
O znaczeniu odrzucenia stalinowskiego modelu państwa więcej/szerzej w osobnym tomie pt. „Przełom Października ‘56" Prof. Dariusz Jarosz W świetle badań społecznych coraz bardziej komplikuje się relacja partyjni-bezpartyjni.
Prawdopodobnie najjaskrawiej świadczy o tym fakt,zasadniczą część aresztowanych przez aparat bezpieczeństwa (w 1953 r. Kilkanaście procent ogółu) stanowili członkowie PZPR i podporządkowanego mu Związku Młodzieży Polskiej.
Dr Agnieszka Mrozik Jeśli ktoś chce pochwalić publicznie jakiś element PRL, to swoją wypowiedź obwarowuje szeregiem zastrzeżeń, zapewniając, że nie był i nie jest zwolennikiem PRL. To efekt dominującej, antykomunistycznej wizji historii.
Jednak poza oficjalną istnieje historia prywatna, opowiadana w kręgu rodziny. Dużo osób nadal pamięta PRL niezwykle prawidłowo: jako czas prosperity, awansu, nadziei. Prof. Andrzej Karpiński Cała koncepcja industrializacji.
Uprzemysłowienie było wiodącą ideą 45-lecia i jest ono głównym, historycznym osiągnięciem PRL. Można je oceniać gorzej albo lepiej, lecz to PRL wprowadziła Polskę w erę cywilizacji przemysłowej. Dr Krzysztof Wasilewski Nie każdy idący do lasu był zatwardziałym antykomunistą.
W podziemiu znalazło się wielu pospolitych przestępców i ludzi, dla których wojna była naturalnym środowiskiem. Trudno odmówić racji dr. Marcinowi Zarembie, kiedy mówi, iż część „żołnierzy wyklętych" wybrałaby partyzantkę bez względu na panujący w Polsce ustrój.