Zainteresowanie Mickiewicza językiem prowadziło od dialogu z rozmaitymi odmianami i aspektami filozofii mowy i od przedstawienia jego własnych idei w tym zakresie do ich praktycznego wykorzystania. Po wileńsko-kowieńskich, młodzieńczych doświadczeniach z greką, łaciną, retoryką, próbach przezwyciężenia rozdźwięku między językiem, „głosem" a „myślą", inspirowanych teoriami lingwistycznymi romantyków niemieckich i czeskich, po metafizycznych przemyśleniach na temat mowy jako źródła poznania i zjednoczenia Słowiańszczyzny, autor prelekcji paryskich przeszedł do funkcjonalnych operacji na języku. Był to swoisty sprawdzian dla języka jako osiągalnego świadectwa starożytności Słowian. ****** Mickiewicz and Romantic Philosophy of Language The scope of Mickiewicz’s interest in language was enormous. The fundamental message of the poet’s argument is that speech does not only express reality and depicts it, but in some miraculous way allows us to look into it, learn about the past and predict the future. It is a kind of time machine, which, on the one hand, enables going back to the most distant past, to the beginnings of humanity, not described in chronicles, and on the other hand, allows to design a world about to happen.