Niniejsza publikacja składa się z 28 tekstów (poddanych modyfikacjom), które ukazały się drukiem w latach 1973–2014. Ich tematy oscylują wokół trzech głównych zagadnień (wszakże wyznaczonych umownie, ale – w założeniu – porządkujących), spajających to, co obowiązywało w konwencjonalnie rozumianym nauczaniu języka polskiego, z tym, co współtworzy polonistykę innowacyjną.
Mamy tu więc, obok łączenia dawnych i nowych teorii językoznawczych, stosowanie w podobnym (dychotomicznym) zestawieniu: pojęć i problemów, metod kształcenia oraz umiejętności redagowania poprzez uczniów określonych form wypowiedzi; w niemal każdym z artykułów obserwuje się liczne odniesienia do historii dydaktyki i systemu językowego.
Omawiając kolejne kwestie, badaczka głównie nawiązuje do preferowanych w rożnych okresach teorii naukowych i ochoczo włącza w prowadzony wywód osiągnięcia wielu dyscyplin wiedzy: począwszy od strukturalizmu po holizm i antropocentryzm, od psycholingwistyki i socjolingwistyki poprzez pragmatykę językową po etnolingwistykę i aksjologię, jednocześnie doprecyzowując i stosując w swych szkicach ważne terminy, np.: wydajność językowa, kompetencja komunikacyjna, kombinacja, spójność przekazu.